Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι από τις κυριότερες αιτίες θανάτου, αλλά το πώς ακριβώς εξελίσσεται μπορεί να είναι διαφορετικό για κάθε άτομο. Αλλά μια μελέτη διαπίστωσε ότι σε άτομα με άνοια λόγω Alzheimer που ξεκινάει σε μεγαλύτερη ηλικία (όταν τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την ηλικία των 65 ετών) το 98% των ασθενών αναπτύσσουν πρώτα ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα.
Όταν το Αλτσχάιμερ έρχεται μετά τα 65 έτη, το 98% των ασθενών βιώνει κατάθλιψη ως πρώτο σύμπτωμα
Οι ειδικοί έχουν αναφέρει εδώ και καιρό ότι η πλειονότητα των περιπτώσεων άνοιας ξεκινά με ήπια γνωστική εξασθένηση. Ωστόσο, η έρευνα υποδηλώνει ότι στην περίπτωση που τα πρώτα συμπτώματα Αλτσχάιμερ εμφανίζονται μετά την ηλικία των 65 ετών, ξεκινούν με ένα επιπλέον σύμπτωμα που σπάνια το συνδυάζουμε με αυτό.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2017, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMJ Open, η κατάθλιψη εμφανίζεται ως το πρώτο σύμπτωμα του Αλτσχάιμερ με σχεδόν την ίδια ακριβώς συχνότητα με τη γνωστική εξασθένηση. Αυτή είναι η βασική διαφορά στην σειρά των συμπτωμάτων με το Αλτσχάιμερ που ξεκινάει πιο νωρίς. “Βρήκαμε ότι η κατάθλιψη και η γνωστική εξασθένηση ήταν τα πρώτα συμπτώματα που εμφανίστηκαν στο 98,5% και 99,1% των ασθενών αντίστοιχα σε μια μελέτη για το Αλτσχάιμερ μετά τα 65 έτη. Η ίδια μελέτη για πρώιμο Αλτσχάιμερ βρήκε 9% και 80% αντίστοιχα ποσοστά”, έγραψαν οι ερευνητές.
Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν, ότι η κατάθλιψη εμφανίζεται ως σύνθετο πρώτο σύμπτωμα στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων καθυστερημένης έναρξης του Αλτσχάιμερ, ενώ είναι σχετικά σπάνιο ως πρώτο σύμπτωμα σε περιπτώσεις πρώιμης έναρξης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ εκτιμά ότι το 90% των περιπτώσεων Αλτσχάιμερ καταγράφονται μετά τα 65 έτη.
Η κατάθλιψη μπορεί να φαίνεται διαφορετική στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ
Αν και η κατάθλιψη που σχετίζεται με το Αλτσχάιμερ θεωρείται κοινή, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαχωριστεί από την κατάθλιψη στον γενικό πληθυσμό. “Ο εντοπισμός της κατάθλιψης σε κάποιον με Alzheimer μπορεί να είναι δύσκολος, καθώς η άνοια μπορεί να προκαλέσει μερικά από τα ίδια συμπτώματα. Επιπλέον, η γνωστική εξασθένηση που βιώνουν τα άτομα με Αλτσχάιμερ συχνά τα δυσκολεύει να εκφράσουν λύπη, απελπισία, ενοχή και άλλα συναισθήματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη”, λένε οι ειδικοί.
Τα κοινά συμπτώματα μεταξύ κατάθλιψης και άνοιας περιλαμβάνουν:
- απάθεια
- απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- κοινωνική απόσυρση
- απομόνωση
- δυσκολία συγκέντρωσης
- μειωμένη σκέψη
Οι ειδικοί σημειώνουν επίσης ότι η κατάθλιψη που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ μπορεί να φαίνεται λίγο διαφορετική από την κατάθλιψη στον γενικό πληθυσμό. Η κατάθλιψη σε ασθενείς με Alzheimer μπορεί να είναι λιγότερο σοβαρή, να διαρκεί μικρότερο χρονικό διάστημα ή να έρχεται και να φεύγει κατά διαστήματα. Οι ασθενείς με Alzheimer και κατάθλιψη μπορεί επίσης να είναι λιγότερο πιθανό να μιλήσουν, ή να επιχειρήσουν αυτοκτονία από άλλα άτομα με κατάθλιψη.
Η στόχευση της κατάθλιψης μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της εξέλιξης του Αλτσχάιμερ
Σε όσους πάσχουν από Alzheimer, τα μη φυσιολογικά επίπεδα αμυλοειδούς συνδέονται για να σχηματίσουν πλάκες που συγκεντρώνονται μεταξύ των νευρώνων στον εγκέφαλο. Αυτό διαταράσσει την λειτουργία των κυττάρων, συμβάλλοντας στη γνωστική εξασθένηση, λένε οι ειδικοί. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν, ότι τα άτομα με κατάθλιψη και με μη φυσιολογικά επίπεδα αμυλοειδούς εγκεφάλου μπορεί να εμφανίσουν ταχύτερη γνωστική εξασθένηση, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στην μνήμη και την σκέψη.
“Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι ακόμη και τα μέτρια επίπεδα εναπόθεσης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορούν να επηρεάσουν τη σχέση μεταξύ των συμπτωμάτων της κατάθλιψης και των γνωστικών ικανοτήτων”, δήλωσε η δρ. Jennifer Gatchel, επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και γηριατρική ψυχίατρος στο Mass General. «Αυτό αυξάνει την πιθανότητα τα συμπτώματα της κατάθλιψης να είναι στόχοι σε κλινικές δοκιμές που στοχεύουν στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου Alzheimer. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα σε αυτόν τον τομέα», πρόσθεσε.
Η δρ. Gatchel λέει ότι επειδή η κατάθλιψη “μπορεί να είναι μεταξύ των πρώιμων αλλαγών στα προκλινικά στάδια των συνδρόμων άνοιας”, η αναγνώρισή της θα μπορούσε να δημιουργήσει “ένα κλινικό παράθυρο ευκαιρίας για στενή παρακολούθηση των ατόμων σε κίνδυνο και για πιθανές παρεμβάσεις για την πρόληψη, ή την επιβράδυνση της γνωστικής εξασθένησης».
Η θεραπεία της κατάθλιψης μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ
Η αναγνώριση της κατάθλιψης είναι το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της. Ωστόσο, στους ασθενείς με Alzheimer αυτό μπορεί να παρουσιάζει τις δικές του προκλήσεις. “Λόγω της πολυπλοκότητας που συνεπάγεται η διάγνωση της κατάθλιψης σε κάποιον με Αλτσχάιμερ, μπορεί να είναι χρήσιμο να συμβουλευτείτε έναν γηριατρικό ψυχίατρο που ειδικεύεται στην αναγνώριση και τη θεραπεία της κατάθλιψης σε ηλικιωμένους”, συνιστούν οι ειδικοί.
Προσθέτουν ότι το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει ένα ξεχωριστό σύνολο οδηγιών για τη διάγνωση της κατάθλιψης σε ασθενείς με Alzheimer. “Αν και τα κριτήρια είναι παρόμοια με τα γενικά διαγνωστικά πρότυπα για τη μείζονα κατάθλιψη, μειώνουν την έμφαση στην λεκτική έκφραση και περιλαμβάνουν την ευερεθιστότητα και την κοινωνική απομόνωση”, σημειώνουν οι ειδικοί.
Μόλις διαγνωστούν, πολλοί ασθενείς με Alzheimer επωφελούνται από έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, συμβουλευτικής και παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της “σταδιακής επανασύνδεσης με δραστηριότητες και ανθρώπους που τους φέρνουν ευτυχία”.
Πηγές: https://hms.harvard.edu, https://www.alz.org/help-support, https://bestlifeonline.com, https://www.nia.nih.gov
φωτό: iStock
