Πέρα από όλες τις ενστάσεις που συνόδευσαν την κατασκευή των γηπέδων του Μουντιάλ, ο σχεδιασμός τους από κορυφαία αρχιτεκτονικά γραφεία ήταν εντυπωσιακός.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο, το κορυφαίο αθλητικό γεγονός που περιμένουν οι απανταχού ποδοσφαιρόφιλοι και όχι μόνο πλησιάζει, προκαλώντας φρενίτιδα σε όλο τον πλανήτη. Φέτος, το Κατάρ είναι η διοργανώτρια χώρα και έχει δαπανήσει αστρονομικά ποσά για να κερδίσει τη μάχη των εντυπώσεων. Ολο το προηγούμενο διάστημα έχουν εγερθεί σοβαρές ενστάσεις σχετικά με τον τρόπο ανάθεσης, τις συνθήκες εργασίας στις εγκαταστάσεις αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, το Κατάρ δεν πτοήθηκε από τη σωρεία κατηγοριών και αφοσιώθηκε στον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από το να μείνει στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου ως η χώρα που διοργάνωσε το πιο φαντασμαγορικό σόου. Τα νούμερα, τα οποία φτάνουν σε δυσθεώρητα ύψη, λένε ότι θα το καταφέρει. Υπολογίζεται ότι η διοργάνωση θα κοστίσει περισσότερα από 220 δισ. δολάρια, ποσό που υπόσχεται μοναδικές συγκινήσεις. Το κοινό ανυπομονεί να δει κάτι ξεχωριστό, ως αποζημίωση για την καθυστερημένη έναρξη του Κυπέλλου, που υπό άλλες συνθήκες θα είχε διεξαχθεί το καλοκαίρι.
Τα γήπεδα που θα φιλοξενήσουν τους αγώνες είναι οκτώ και όλα έχουν ανακαινιστεί ή στηθεί εξ ολοκλήρου από την αρχή, με βάση το σχέδιο της βιώσιμης ανάπτυξης που ακολουθεί το Κατάρ. Το κάθε ένα από αυτά είναι μοναδικής αισθητικής και οι αρχιτέκτονες συνδύασαν τις τοπικές παραδόσεις, τον εκσυγχρονισμό και την αειφορία.
Al Bayt Stadium
Tο Al Bayt βρίσκεται 35 χλμ βόρεια της Ντόχα και στις κερκίδες του μπορεί να φιλοξενήσει 60.000 θεατές. Σε αυτή τη μεγαλειώδη αρένα θα πραγματοποιηθεί ο πρώτος αγώνας της Παγκοσμίου Κυπέλλου και η έναρξη της διοργάνωσης αναμένεται φαντασμαγορική.
Η αισθητική του γηπέδου παραπέμπει στο νομαδικό τρόπο ζωής και την άρρηκτη σχέση των ντόπιων με τις παραδόσεις. Η αναφορά είναι ξεκάθαρη στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, με το γήπεδο να μοιάζει σαν μια τεράστια σκηνή στημένη για να φιλοξενήσει τους νομάδες.
Ο σχεδιασμός είναι του Albert Speer (απεβίωσε το 2017) και η βιωσιμότητα είναι ζωτικής σημασίας για το γήπεδο και την ευρύτερη περιοχή. Τον Ιανουάριο του 2020 έλαβε πιστοποιητικά βιωσιμότητας πράσινου σχεδιασμού, διαχείρισης κατασκευής και ενεργειακής απόδοσης. Το έργο έχει εξαιρετικά καινοτόμες τεχνικές και μηχανικές πτυχές και μετά το τέλος της διοργάνωσης η χωρητικότητα θα μειωθεί στις 30.000. Το τμήμα του γηπέδου που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο θα μετατραπεί σε ξενοδοχείο και οι θέσεις που θα αφαιρεθούν για το project θα δοθούν σε χώρες που δεν διαθέτουν αθλητική υποδομή.
Lusail Stadium
Το Lusail Stadium θα φιλοξενήσει τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου εξασφαλίζοντας μια θέση στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Η αρχιτεκτονική του παραπέμπει στα αρχαία χειροποίητα μπολ που χρησιμοποιούσαν σε όλο τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο. Η αρένα βρίσκεται 20 χλμ βόρεια της Ντόχα και μπορεί να φιλοξενήσει 80.000 θεατές. Η σχεδίαση του γηπέδου είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ δύο αρχιτεκτονικών γραφείων, του Foster and Partners και του Populous.
Η σύμπραξη έδωσε ένα γήπεδο – κόσμημα, που ανταποκρίνεται στο πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης. Ετσι, μετά το τέλος της διοργάνωσης θα μετατραπεί σε κοινοτικό χώρο σχολείων, καταστημάτων, καφέ, αθλητικών εγκαταστάσεων και κλινικών.
Ahmad Bin Ali Stadium
Το στάδιο Ahmad Bin Ali βρίσκεται στην Umm Al Afaei, 20 χλμ δυτικά της Ντόχα – μια από τις πιο ιστορικές πόλεις του Κατάρ, στην άκρη της ερήμου. Ο σχεδιασμός του σταδίου και των γύρω κτιρίων αντικατοπτρίζει πτυχές της τοπικής κουλτούρας και των παραδόσεων. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο είναι της BDP Pattern και η περίπλοκη πρόσοψη που σχεδίασε το γραφείο θυμίζει τους κυματισμούς των αμμοθινών και την ομορφιά της ερήμου. Η χωρητικότητά του είναι 40.000 θεατές και μετά το τέλος της διοργάνωσης το γήπεδο θα γίνει η έδρα της Al Rayyan SC. Με βάση τη φιλοσοφία της βιώσιμης ανάπτυξης, πάνω από το 80% του οικοδομικού υλικού για την ανέγερση του Ahmad Bin Ali προήλθε από το αρχικό στάδιο που βρισκόταν στο ίδιο σημείο.
Al Janoub Stadium
Το στάδιο Al Janoub βρίσκεται στη νότια πόλη Al Wakrah, 22 χλμ νότια της Ντόχα, μία από τις παλαιότερες κατοικημένες περιοχές του Κατάρ.
Το Al Janoub Stadium, με χωρητικότητα 40.000 θεατές, σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Zaha Hadid Architects που συνδύασε τα στοιχεία της τοπικής παράδοσης με την ανάγκη για βιωσιμότητα. Ο σαγηνευτικός σχεδιασμός, παραπέμπει στα γεμάτα αέρα πανιά των παραδοσιακών σκαφών dhow του Κατάρ, αποτίοντας φόρο τιμής στο παρελθόν της αλιείας και των μαργαριταριών του Al Wakrah. Και στην περίπτωση του Al Janoub, μετά το τέλος του τουρνουά η χωρητικότητα θα μειωθεί και οι θέσεις που θα αφαιρεθούν θα δωρηθούν σε άλλα αθλητικά έργα σε όλο τον κόσμο, ενώ το γήπεδο, θα γίνει η έδρα της ομάδας της περιοχής Al Wakrah SC.
Al Thumama Stadium
Το Al Thumama βρίσκεται 12 χλμ νότια της Ντόχα και το τολμηρό, κυκλικό σχήμα του παραπέμπει στο gahfiya, το παραδοσιακό πλεκτό κάλυμα κεφαλής που φορούν άνδρες και αγόρια σε όλο τον αραβικό κόσμο, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής. Η χωρητικότητά του είναι 40.000 θεατές, ενώ μετά το τέλος του Παγκοσμίου Κυπέλλου, οι μισές από αυτές θα αφαιρεθούν και θα δοθούν σε άλλες χώρες.
Η αρένα θα μείνει με 20.000 θέσεις και θα χρησιμοποιηθεί για ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις και άλλες αθλητικές εκδηλώσεις, ενώ στις εγκαταστάσεις θα υπάρχει αθλητική κλινική, boutique ξενοδοχείο και στον περιβάλλοντα χώρο θα λειτουργήσουν εγκαταστάσεις για πολλά άλλα αθλήματα, όπως χάντμπολ, βόλεϊ, μπάσκετ, κολύμβηση κ.ά.
Education City Stadium
Το Education City Stadium βρίσκεται 7 χλμ βορειοδυτικά της κεντρικής Ντόχα, σε περιοχή όπου χτυπά η καρδιά των πανεπιστημίων του Κατάρ. Ο υπερσύγχρονος σχεδιασμός του σταδίου συνδυάζεται άψογα με την παραδοσιακή ισλαμική αρχιτεκτονική, με περίπλοκα γεωμετρικά μοτίβα να κοσμούν τα εξωτερικά τοιχώματα. Το βράδυ, ένα ψηφιακό σόου φωτός στην πρόσοψη δίνει άλλη διάσταση στην αρένα που μεταβάλλεται σε μία οθόνη προβολής.
Για τον σχεδιασμό του σταδίου συνεργάστηκαν δύο αρχιτεκτονικά γραφεία, το Fenwick Iribarren Architects και το Pattern Design. Το 20% των οικοδομικών υλικών του αναγνωρίζονται ως πράσινα, το «Διαμάντι της Ερήμου» όπως το ονομάζουν, είναι ένα από τα πιο περιβαλλοντικά βιώσιμα στάδια στον κόσμο. Τον Μάιο του 2019, το Education City Stadium, με χωρητικότητα 40.000 θεατών, έλαβε βαθμολογία πέντε αστέρων.
Khalifa International Stadium
Η αρένα που βρίσκεται 5 χλμ δυτικά της Ντόχα, έχει μακρά ιστορία στις αθλητικές διοργανώσεις, αφού λειτούργησε για πρώτη φορά το 1976 και ανακαινίστηκε πλήρως για το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA 2022. Οι διπλές καμάρες του σταδίου είναι τα πιο αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του του Khalifa International, τα οποία διατηρήθηκαν ανέπαφα κατά τις βελτιωτικές επεμβάσεις που έγιναν εν όψει της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Η αναβάθμιση του γηπέδου είχε ως αποτέλεσμα να προστεθούν 12.000 θέσεις θεατών, ενώ ο ψηφιακός φωτισμός και η μοντέρνα πρόσοψη έδωσαν νέα λάμψη. Πλέον η χωρητικότητα της αρένας είναι 40.000 θέσεις και αναμένεται να ενθουσιάσει το κοινό.
Stadium 974
Το Stadium 974 έγραψε ιστορία πριν ακόμα φιλοξενήσει τον πρώτο του αγώνα, αφού είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από εμπορευματοκιβώτια αποστολής και αρθρωτό χάλυβα. Είναι το πρώτο πλήρως αποσυναρμολογούμενο, στεγασμένο γήπεδο ποδοσφαίρου και ανταποκρίνεται στη δέσμευση του Κατάρ για οικονομική βιωσιμότητα και τολμηρό σχεδιασμό. Ο αριθμός 974 είναι κάτι παραπάνω από συμβολικός. Το νούμερο παραπέμπει στον διεθνή κωδικό κλήσης για το Κατάρ, αλλά επιπλέον είναι και ο ακριβής αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του γηπέδου.
Μετά το τουρνουά τα κοντέινερ και η υπερκατασκευή θα επαναχρησιμοποιηθούν, ενώ η περιοχή αναμένεται να αναπτυχθεί με στόχο να δωθεί ώθηση στην τοπική κοινότητα. Το Ras Abu Aboud βρίσκεται 10 χλμ ανατολικά της Ντόχα και μπορεί να φιλοξενήσει 40.000 θεατές. Ο πρωτοποριακός σχεδιασμός ανήκει στο αρχιτεκτονικό γραφείο Fenwick Iribarren Architects, που εμπνεύστηκε από τη μακραίωνη παράδοση του Κατάρ με το εμπόριο και τη θάλασσα.
