Το φετινό καλοκαίρι η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης (ΕΠΒΘ) ξεκίνησε να παρακολουθεί και να καταγράφει τα αρπακτικά πουλιά στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «Ορεινός Έβρος – Κοιλάδα Δερείου», η οποία αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000. Ευτυχώς κατά την πυρκαγιά του 2023, η Κοιλάδα Δερείου, δεν επηρεάστηκε, παρά ένα μικρό μέρος μόνο (νότια και δυτικά) και επομένως είναι μια από τις περιοχές που αναμένεται να καταφύγουν κάποια από τα αρπακτικά πουλιά που δεν θα μπορέσουν να φωλιάσουν στις καμένες ΖΕΠ «Δάσος Δαδιά – Σουφλί» και «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου».
Φέτος λοιπόν, από τον Μάιο έως τον Ιούλιο, οι άνθρωποι της ΕΠΒΘ – το επιστημονικό προσωπικό της μαζί με τους εθελοντές του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης – αφού σχεδίασαν ένα δίκτυο σημείων θέασης και οδικών διαδρομών ξεκίνησαν για πρώτη χρονιά την καταγραφή των αρπακτικών πουλιών στην Κοιλάδα Δερείου, με στόχο να εντοπίσουν όσες περισσότερες επικράτειες αρπακτικών πουλιών και να παρακολουθήσουν τις μεταβολές τους τα επόμενα χρόνια.
Η καταγραφή πραγματοποιήθηκε από 14 σημεία θέασης και από εννέα οδικές διαδρομές συνολικού μήκους 111 χλμ. μοιρασμένα σε όλη την έκταση της ΖΕΠ. Οι πολλές ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο, τα πολλά ταρακουνήματα σε κάποιες δύσκολες διαδρομές, τα ενοχλητικά έντομα που από απλή περιέργεια εξερευνούσαν με τσιμπήματα τα σώματα των ερευνητών και η πολύωρη εργασία στον υπολογιστή, δεν στάθηκαν ικανά να πτοήσουν την ομάδα που έλαβε σπουδαία ανταμοιβή παρατηρώντας επιβλητικούς αετούς να ανεμοπορούν με ορθάνοιχτα φτερά, άλλους να επιδίδονται σε ακροβατικά, ευκίνητα γεράκια να περνούν σαν βολίδα από μπροστά, ζευγάρια πουλιών να φλερτάρουν και άλλες φορές να πετούν μαζί με τα μικρά τους που έκαναν την πρώτη πτήση της ζωής τους.
Χρειάζεται υπομονή και συστηματική παρακολούθηση τα επόμενα χρόνια για να δούμε αν και τι θα αλλάξει στις μετακινήσεις, τη συμπεριφορά και στους πληθυσμούς των πουλιών και αναλόγως να δράσουμε με σκοπό την προστασία αυτών των απειλούμενων ειδών και την αποκατάσταση ή διατήρηση των οικοσυστημάτων τους. Χρειάζεται όμως παράλληλα να μειωθούν οι πιέσεις και οι απειλές που εμποδίζουν την επίτευξη αυτού του σκοπού.
Η ΕΠΒΘ θα αναλύσει τα δεδομένα που συλλέχθηκαν και ανυπομονεί να συνεχίσει τα επόμενα χρόνια την παρακολούθηση ελπίζοντας ότι τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα συμβάλουν στη λήψη αποφάσεων και στο σχεδιασμό διαχειριστικών δράσεων για την αποτελεσματική προστασία της περιοχής και των γειτονικών περιοχών που επλήγησαν από την καταστροφική περσινή πυρκαγιά.
Επιπρόσθετες πληροφορίες
Έως σήμερα δεν είχαμε αρκετές πληροφορίες για τα αρπακτικά πουλιά σε αυτή την περιοχή. Παρακολούθηση των αρπακτικών πουλιών γίνεται από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. ήδη από το 2020 στη ΖΕΠ «Δάσος Δαδιά – Σουφλί» και από φέτος και στη ΖΕΠ «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου», δύο προστατευόμενες περιοχές που δυστυχώς κάηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους τα έτη 2022 και 2023. Η ΖΕΠ «Ορεινός Έβρος – Κοιλάδα Δερείου» αποτελεί στην ουσία συνέχεια αυτών προς τα βόρεια.
Η ΖΕΠ «Ορεινός Έβρος – Κοιλάδα Δερείου» βρίσκεται τον κεντρικό Έβρο. Ανατολικά συνορεύει με τη ΖΕΠ «Δάσος Δαδιά – Σουφλί» έως τον οικισμό Κοτρωνιά, βόρεια φτάνει ως τη Βουλγαρία, πάνω από τα χωριά Γονικό, Ρούσα και Μικρό Δέρειο, δυτικά συνορεύει με τη ΖΕΠ «Κοιλάδα Φιλιούρη» ως τον οικισμό Πετρόλοφος και Νότια φτάνει έως τη θέση «Τρεις Βρύσες». Στον Έβρο και στη Ροδόπη υπάρχουν συνολικά 11 περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως ΖΕΠ και η συνδεσιμότητα τους αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αποτελεσματική προστασία των πουλιών που απαντούν σε αυτές. Τα πουλιά εξάλλου δε «βλέπουν» όρια περιοχών στις μετακινήσεις τους αλλά πετούν από μια περιοχή σε μια άλλη, ακόμη και εκτός των ΖΕΠ.
Η παρακολούθηση των αρπακτικών πουλιών στην Κοιλάδα Δερείου πραγματοποιείται στο πλαίσιο της «Συμμαχίας για την Άγρια Ζωή», μιας πρωτοβουλίας που υλοποιείται με την υποστήριξη του WWF Ελλάς σε συνεργασία με 11 Ελληνικές περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και κοινό όραμα την ευημερία της άγριας ζωής και του ανθρώπου.
