Σε μια λαμπρή τελετή εγκαινιάστηκε σήμερα στην Σόφια της Βουλγαρίας το ενεργειακό πρότζεκτ που καθιστά την Ελλάδα πύλη εισόδου καυσίμου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο Διασυνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας (IGB), άρχισε σήμερα την εμπορικής του λειτουργίας δίνοντας ενεργειακή ανάσα σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον.
Το έργο εγκαινιάστηκε παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή με την ΕΕ να μαστίζεται από την ενεργειακή κρίση που έχει προκληθεί από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Όλοι οι ομιλητές τόνισαν την σημασία αυτού του έργου το οποίο σε συνδυασμό με το έργο του FSRU Αλεξανδρούπολης θα δώσει ενεργειακή αυτονομία στην περιοχή και τις χώρες που συνεργάστηκαν και κατάφεραν να επεκτείνουν τις υποδομές τους αλλά και σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης.
Τόσο στην δήλωσή του φτάνοντας στην Σόφια όσο και στον χαιρετισμό του στα εγκαίνια ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε αιχμές εναντίον της Γερμανίας και επέμεινε στην πρόταση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. «Είναι αδιανόητο», είπε, «αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και να υπάρχουν χώρες οι οποίες ακολουθούν μία αυτόνομη πολιτική στήριξης των δικών τους κοινωνιών, μόνο και μόνο επειδή έχουν την οικονομική και δημοσιονομική δυνατότητα να το πράττουν».
Ο IGB συνδέει τις ευρωπαϊκές χώρες που μοιράζονται τις ίδιες αρχές της αλληλεγγύης και της συνεργασίας-Μαζί με την Αλεξανδρούπολη θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια
Την χαρά και την ικανοποίησή του που βρέθηκε στα εγκαίνια του σπουδαίου έργου του αγωγού IGB εξέφρασε ο πρωθυπουργός στον χαιρετισμό του στην εκδήλωση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης για ακόμα μια φορά τόνισε την σημασία του έργου αυτού αλλά και του έργου της Αλεξανδρούπολης και κάλεσε την Ευρώπη να επιδείξει τις επόμενες ημέρες αλληλεγγύη έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις από την Ρωσία και την ενεργειακή κρίση που έχει προκληθεί.
«Είναι πραγματικά μεγάλη χαρά και τιμή να βρίσκομαι εδώ στην Σόφια για την τελετή. Πριν από δυο μήνες ξαναβρεθήκαμε στην Κομοτηνή για να εγκαινιάσουμε την κατασκευή αυτής της ενεργειακής γέφυρας που φέρνει Ελλάδα και Βουλγαρία πιο κοντά. Η έναρξη λειτουργίας του IGB είναι μια εξαιρετική στιγμή όχι μόνο για εμάς αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Θα αλλάξει σημαντικά την παροχή αλλά και την ασφάλεια της ενέργειας σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ κυβερνήσεων Ελλάδας και Βουλγαρίας είναι στον πυρήνα της επιτυχίας αυτού του έργου», είπε ο πρωθυπουργός.
Και συνέχισε: «Συνεργαστήκαμε στενά γνωρίζοντας την πολιτική σημασία αυτού του αγωγού. Αυτό αναγνωρίζεται επίσημα σήμερα. Πιστεύουμε ότι αυτός ο αγωγός θα φέρει το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Βουλγαρία και σε συνδυασμό με τα άλλα έργα υποδομής που πραγματοποιούνται και υλοποιούνται θα συμβάλει στην δημιουργία ενός αξιόπιστου δικτύου φυσικού αερίου. Τα έργα αυτά είναι στο στάδιο της μελέτης και του σχεδιασμού και είμαστε χαρούμενοι που εγκαινιάζουμε ένα τμήμα του. Ξέρουμε ότι θα εξυπηρετήσει πολλές χώρες και το επίσης σημαντικό έργο στην Αλεξανδρούπολη θα μας βοηθήσει πολύ να εξασφαλίσουμε την ενεργειακή ασφάλεια και σε άλλες χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης αλλά και χώρες της κεντρικής Ευρώπης».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι «Δεν είναι ένας απλός αγωγός αλλά είναι αν θέλετε ένας αγωγός που συνδέει τις ευρωπαϊκές χώρες που μοιράζονται τις ίδιες αρχές της αλληλεγγύης και της συνεργασίας. Για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του άμεσου παρόντος που είναι μεγάλες και από κοινού να προάγουμε την ευημερία των λαών μας. Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν τόνισε την ανάγκη ευρωπαϊκής συνεργασίας όσον αφορά τις προκλήσεις από την Ρωσία και αυτό δεν αφορά μόνο την φυσική προμήθεια αλλά και την τιμή του φυσικού αερίου που όλοι καλούμαστε να πληρώσουμε και ξέρουμε πόσο βαρύ είναι το φορτίο στις κοινωνίες μας με τις τιμές να είναι πολύ υψηλές και με τους προϋπολογισμούς να έχουν πεπερασμένη δυνατότητα. Ελπίζω σε μια ευρωπαϊκή λύση και θα μας βοηθήσει όπως έγινε και με την πανδημία χρειάζεται μια κοινή στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης για να αποφύγουμε τον κατακερματισμό. Βάζουμε την αλληλεγγύη πάνω από τα ευρωπαϊκά συμφέροντα».
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Σήμερα γυρνάμε σελίδα – Μαζί θα χτίσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια στην ΕΕ
Παίρνοντας τον λόγο η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι αυτό το έργο ήταν στο τραπέζι επί 10 χρόνια σε μια εποχή που η Βουλγαρία υπέφερε από μια κρίση και ήθελε να σταματήσει την ροή φυσικού αερίου από την Ουκρανία. «Χρειάστηκε δύναμη και αποφασιστικότητα», τόνισε και ευχαρίστησε τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Βουλγαρίας που υποστήριξαν και πολιτικά το έργο όπως και η Κομισιόν και οικονομικά με 250 εκατομμύρια ευρώ.
«Σήμερα γυρνάμε σελίδα» είπε «και για την Βουλγαρία και για την Ελλάδα. Το 80% του φυσικού της αερίου η Ευρώπη το προμηθευόταν από την Ρωσία. Πρέπει να απεξαρτηθούμε από την Ρωσία και αυτός ο αγωγός σημαίνει ακριβώς αυτό. Εξασφαλίζει την παροχή φυσικού αερίου για την Βουλγαρία και έτσι μπορούν οι πολίτες να μην βιώνουν τις επιπτώσεις αυτού του τρομακτικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας».
Η Πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ακόμα ότι στραφήκαμε σε άλλους καλούς συνεργάτες για να απεξαρτηθούμε από την Ρωσία όπως το Αζερμπαϊτζάν και η Αλγερία. Σημαντική είναι και η επένδυση σε ΑΠΕ που είναι ένα μακροπρόθεσμο έργο αλλά θα μας βοηθήσει να απεξαρτηθούμε εντελώς από τους Ρώσους. Είναι θέμα μόνο πολιτικής βούλησης, σημείωσε. Και κατέληξε: «Είμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Η ενεργειακή κρίση είναι σοβαρή και θα πρέπει η Ευρώπη να ανταποκριθεί από κοινού. Να μειώσουμε το ενεργειακό κόστος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μαζί θα χτίσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια στην ΕΕ».
Πρόεδρος Βουλγαρίας: Ιστορία με καλό τέλος το έργο της Αλεξανδρούπολης
Την σημασία αυτού του έργου περιέγραψε και ο οικοδεσπότης των εγκαινίων και πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ. Όπως είπε «Η σημερινή εκδήλωση δεν είναι μόνο μια απλή τελετή εγκαινίων αλλά πρόκειται για μια πραγματική συζήτηση που ουσιαστικά χαράσσει το μέλλον μας. Πολλές φορές με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη συζητήσαμε ότι είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε έναν στρατηγικό άξονα ισορροπίας και ασφάλειας για την Ευρώπη και ένα βήμα είναι η δημιουργία του αγωγού διασύνδεσης. Δεν ήταν εύκολο εγχείρημα».
Αξιοσημείωτο είναι ότι ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον όμιλο ICGB και όλους τους υπεργολάβους και του θεσμούς της Ελλάδας και της Βουλγαρίας για την υποστήριξη.
«Ο αγωγός αερίου είναι ένα γεγονός και θα αυξήσει την ικανότητα τροφοδότησης φυσικού αερίου και της Ελλάδας και της Βουλγαρίας αλλά και πέρα από αυτές τις χώρες. Εισάγει μια νέα γενιά αγωγών και χρήσεων νέων τεχνολογιών. Έχουμε ροή αερίου από το Αζερμπαϊτζάν που χάρη στον Πρόεδρο Αλίεφ αποδείχθηκε ένας αξιόπιστος εταίρος. Ο νότιος διάδρομος αερίου ενώθηκε με τον κάθετο αγωγό και αυτό παρέχει πολλά πλεονεκτήματα για την Ελλάδα την Σερβία, την Βόρεια Μακεδονία. Εν αναμονή του τερματικού σταθμού του FSRU Αλεξανδρούπολης η περιοχή μας θα έχει σημαντική διαφοροποίηση στην ενέργεια», είπε ακόμα.
Τον χαρακτήρισε αγωγό συνεργασίας για μια νέα στρατηγική και ασφαλή συνεχή παροχή ενέργειας σε καλές τιμές και φυσικά με τις υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου αυτό θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο. «Έχουμε ασκήσει πίεση για τον αγωγό διασύνδεσης με την Σερβία και την Ρουμανία που θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την αυτονομία μας. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε άλλαξε για το τι σημαίνει γείτονας και αλληλεγγύη και εκτιμούμε την υποστήριξη της Ελλάδας που μας επέτρεψε να συνδεθούμε με το σύστημα διέλευσης ενέργειας της Ελλάδας. Καθώς η Βουλγαρία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας και τρίτος στην Ευρώπη ενέργειας αξιοποιήθηκε ακόμα περισσότερο και αυτό θα είναι προς όφελος όλων των γειτόνων μας. Ο ενισχύει την θέση μας και θα πρέπει να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε μαζί και να αναπτύξουμε ένα κοινό όραμα για το μέλλον μας και να αναπτύξουμε τεχνολογίες και υποδομές ενέργειας».
Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο έργο της Αλεξανδρούπολης μίλησε για μια ιστορία με καλό τέλος. «Και το εργοστάσιο και ο σταθμός αποθήκευσης που χρειάζεται εκεί είναι κοινοπρακτικά έργα. Και ο λιμένας της Αλεξανδρούπολης όπου θα χαρούμε να συνεργαστούμε και σε αυτό τον τομέα», τόνισε.
Σε άλλο σημείο ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας έδειξε το μέλλον λέγοντας: «Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Θεσσαλονίκη, Μπουργκάς και πιο πέρα θα πρέπει να σχεδιάσουμε νέους αγωγούς και αερίου και καυσίμων θέλουμε νέες ψηφιακές υποδομές για την μεταφορά του πιο σημαντικού αγαθού του μέλλοντος. Αν δεν έχουμε περισσότερες γέφυρες πάνω από τον Δούναβη δεν θα μπορέσουμε να το κρατήσουμε αυτό. Τα εγκαίνια του αγωγού είναι σαφέστατη απόδειξη της αποφασιστικότητάς μας για να δείξουμε τι μπορούμε να πετύχουμε όταν είμαστε ενωμένοι και αποφασισμένοι».
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Αλίεφ μίλησε επίσης για ιστορική συνάντηση λέγοντας ότι αφορά την ενεργειακή ασφάλεια. «Για δυο χρόνια», είπε, «το αέριο του Αζερμπαϊτζάν είναι στην Ευρώπη και τώρα μέσω της Βουλγαρίας. Αισθανόμαστε περήφανοι που είμαστε στην βάση του νότιου αγωγού αερίου γιατί παρέχει αέριο από μια άλλη πηγή που είναι το πεδίο άντλησης στο νότιο Αζερμπαϊτζάν αλλά τώρα θα υπάρξουν και άλλοι πόροι. Για τις ΑΠΕ είπε ότι αποτελεί και θέμα του μνημονίου ανάμεσα στην χώρα μου και την Κομισιόν, ότι θα γίνουμε αξιόπιστοι πάροχοι ενέργειας από ΑΠΕ στην Ευρώπη. Συζητάμε ήδη πως θα φέρουμε την ενέργεια που παράγουμε από αυτές τις πηγές στην Ευρώπη, τόνισε. Θα διπλασιάσουμε την εξαγωγή μας σε φυσικό αέριο προς την Ευρώπη τα επόμενα δυο χρόνια.
Συνεχάρη τον λαό της Ελλάδας και της Βουλγαρίας γι’ αυτή την ιστορική ημέρα».
Τι προηγήθηκε
Τον κομβικό ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα στην ενεργειακή ασφάλεια και τροφοδοσία των Βαλκανίων και της Ευρώπης λόγω της θέσης της, τόσο με τις υποδομές που διαμορφώνει (Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπολη), όσο και με τα κοινά εγχειρήματα στα οποία συμμετέχει ως γέφυρα με την Αφρική, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, επισήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια της συνάντησης που είχε στη Σόφια με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες προέβησαν σε μία συνολική επισκόπηση των διμερών σχέσεων και ανέλυσαν τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, με έμφαση τον τομέα της ενέργειας.
Στη διάρκεια της συνάντησης υπογραμμίστηκε η σημασία του αγωγού ΤΑΡ που διέρχεται από την Ελλάδα για τη διαφοροποίηση των πηγών του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και ο ρόλος του «Νοτίου Διαδρόμου» στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την προώθηση της ενεργειακής «πράσινης» μετάβασης, καθώς και η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών.
Συζητήθηκαν ακόμη οι περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ουκρανία.
Συνάντηση Μητσοτάκη-Ντερ Λάιεν-Ανάγκη για πλαφόν
Στο περιθώριο των εγκαινίων ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στη διάρκεια της συνάντησης, έγινε ιδιαίτερη συζήτηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης. Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη λήψης δραστικών μέτρων από πλευράς ΕΕ, επαναλαμβάνοντας τις ελληνικές προτάσεις με έμφαση στην ανάγκη επιβολής ανώτατου ορίου στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου.
Η ταυτότητα του έργου
Ο IGB συνδέει τη Βουλγαρία με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) και επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω Ελλάδας, προς την Ιταλία και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Θα μεταφέρει αζέρικο αέριο μέσω του Νότιου Διαδρόμου στη Βουλγαρία, διαφοροποιώντας τις πηγές προμήθειας της αγοράς της. Αλλάζει, δηλαδή, τα δεδομένα για τη βουλγαρική ενεργειακή αγορά με την ικανότητά της να αυξάνει τον ανταγωνισμό και να μειώνει τις τιμές για τους καταναλωτές εξασφαλίζοντας παράλληλα διαφοροποιημένες και εναλλακτικές παραδόσεις φυσικού αερίου.
Η στρατηγική του σημασία είναι ευρύτερη καθώς αναμένεται να αποτελέσει βασικό κρίκο στην αλυσίδα του Κάθετου Διαδρόμου, ενός συστήματος αγωγών που θα διασυνδέει την Ελλάδα, εκτός της Βουλγαρίας, με τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, λειτουργώντας συμπληρωματικά με τον σχεδιαζόμενο πλωτό τερματικό σταθμό επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης. Tο έργο, το οποίο κατασκεύασε η εταιρεία ΑΒΑΞ αναγνωρίζεται ως κορυφαίο για την πρωτοβουλία CESEC (Central and South-Eastern European Gas Connectivity) και έχει εξαιρετική συνέργεια με άλλα μεγάλα έργα όπως τον TAP και τον TANAP.
Αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. – εκ των οποίων περίπου 31 χλμ. εντός της ελληνικής επικράτειας – καθώς και τις αναγκαίες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις (2 μετρητικοί σταθμοί, 8 βανοστάσια, 2 κέντρα λειτουργίας).
Ο αγωγός έχει διάμετρο 32 ιντσών και πάχος που κυμαίνεται από 11 έως και 20 χιλιοστά, ενώ όσον αφορά την ετήσια δυναμικότητά του, αυτή θα είναι αρχικά 3 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με δυνατότητα αντίστροφης ροής (reverse flow) και μπορεί να αυξηθεί σε 5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως με την κατασκευή σταθμού συμπίεσης.
Ο αγωγός συνδέεται στην Κομοτηνή με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) – που επίσης είχε κατασκευάσει ο ΑΒΑΞ – και το σύστημα του ΔΕΣΦΑ, ενώ στην κατάληξή του στην πόλη Στάρα Ζαγόρα της Βουλγαρίας, συνδέεται με το σύστημα της Bulgartransgaz (διαχειριστής φυσικού αερίου Βουλγαρίας).
Για την κατασκευή του έργου απασχολήθηκαν περίπου 450 εργαζόμενοι για περισσότερες από 4.000.000 ώρες εργασίας, περίπου 100 χλμ του αγωγού συγκολλήθηκαν με αυτόματες μηχανές συγκόλλησης, ενώ το πιο υψηλό σημείο του αγωγού βρίσκεται στα 800 μέτρα περίπου, στην οροσειρά της Ροδόπης και το χαμηλότερο σημείο περίπου 50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, στο Φράγμα Kladenec.
