Η υπερβολική ζέστη δεν είναι καθόλου φιλική προς το δέρμα, καθώς μπορεί να του προκαλέσει πολλά και διαφορετικά προβλήματα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση στην υπερβολική θερμότητα μπορεί να προκαλέσει από αφυδάτωση και υπερμελάγχρωση έως πρόωρη γήρανση.
Μάλιστα, οι θερμικές ανοχές ανδρών και γυναικών διαφέρουν, με το γυναικείο δέρμα να είναι λιγότερο ανθεκτικό.
«Το πρώτο και κυριότερο πρόβλημα που προκαλεί η ζέστη είναι η επιτάχυνση της απώλειας νερού από το σώμα και η αφυδάτωση», λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Η αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα υγρασίας του δέρματος, το οποίο γίνεται ξηρό (οπότε και επιρρεπές στα ηλιακά εγκαύματα), κνησμώδες, θαμπό και ανώμαλο».
Εξαιτίας της αφυδάτωσης, οι λεπτές γραμμές και οι ρυτίδες μπορεί να γίνουν πιο αισθητές. Κάτω από τα μάτια, εξ άλλου, εμφανίζονται μαύροι κύκλοι. Όσον αφορά τα χείλη, αυτά:
- Αρχίζουν να «σκάνε», καθώς δεν διαθέτουν σμηγματογόνους αδένες
- Ξεφλουδίζουν
- Σπανιότερα αιμορραγούν και γίνονται επώδυνα
Για να αντιμετωπιστεί η αφυδάτωση και οι συνέπειές της, απαραίτητη είναι η αύξηση της κατανάλωσης νερού. Αυτή πρέπει να συνδυάζεται με κατανάλωση χυμών, καθώς και φρούτων και λαχανικών με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (π.χ. αγγούρι, καρπούζι).
Συνιστάται επίσης σχολαστικός καθαρισμός του δέρματος με απαλό καθαριστικό και εφαρμογή ενυδατικής κρέμας. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί η περαιτέρω απώλεια υγρασίας, κατά τον κ. Στάμου. «Ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αναπλήρωση της υγρασίας του δέρματος είναι το υαλουρονικό οξύ, το οποίο διατηρεί πάνω από 1.000 φορές το βάρος του σε νερό», προσθέτει.
Αυξημένη παραγωγή λίπους
Η ζέστη είναι επίσης αιτία αυξημένης παραγωγής σμήγματος (λίπους) στο δέρμα. Αυτό είναι ιδιαιτέρως ενοχλητικό για όσους έχουν ήδη λιπαρό δέρμα, αφού η υπερπαραγωγή σμήγματος μπορεί να φράξει τους πόρους και να οδηγήσει σε ακμή και ροδόχρου ακμή.
Και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται σχολαστικός καθαρισμός. Κατά περίπτωση, όμως, απαιτείται εφαρμογή θεραπειών από δερματολόγο, όπως χημικά πήλινγκ και φωτοθεραπεία. Η φωτοθεραπεία η οποία ανανεώνει τα κύτταρα και συμβάλλει στη θεραπεία τους χωρίς ερεθισμούς.
Η ζέστη μπορεί επίσης να προκαλέσει πρόωρη γήρανση. Η διατάραξη του φράγματος υγρασίας του δέρματος μειώνει την ελαστικότητά του. Έτσι εμφανίζονται ή πολλαπλασιάζονται τα σημάδια γήρανσης.
Μία άλλη συνέπεια που έχει η ζέστη είναι ότι μειώνει τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ουσιών και αυξάνει τις πρωτεΐνες που καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης. Το επακόλουθο είναι η πρόκληση λεπτών γραμμών και η χαλάρωση του δέρματος.
Για την πρόληψη αυτών των προβλημάτων πάλι απαιτείται εντατική ενυδάτωση του δέρματος. Εκτός από αυτήν δεν υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να δράσουν προληπτικά. Υπάρχουν όμως αρκετές θεραπείες, όπως το botox, το υαλουρονικό οξύ, το λίφτινγκ με νήματα και το υγρό λίφτινγκ.
Θυλακίτιδα
Ο ξηρός αέρας που συνοδεύει αρκετές φορές την ακραία ζέστη μπορεί να προκαλέσει αύξηση στα νεκρά κύτταρα του δέρματος. Καθώς αυτά συσσωρεύονται στην επιφάνεια, τα θυλάκια στους πόρους αποφράσσονται. Εάν μολυνθούν σχηματίζονται σπυράκια, τα οποία προκαλούν κνησμό.
Η κατάσταση αυτή λέγεται θυλακίτιδα. Για να μειωθεί ο κίνδυνος αναπτύξεώς της απαιτείται τακτική απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων από την επιδερμίδα με:
- Συχνά ντους
- Αποφυγή των στενών ρούχων (π.χ. σορτς ποδηλασίας)
- Αποφυγή των υδρομασάζ (προκαλούν έναν ειδικό τύπο θυλακίτιδας)
Θερμικό εξάνθημα και μυκητιάσεις
Μία άλλη συνέπεια που μπορεί να έχει η πολλή ζέστη είναι το θερμικό εξάνθημα. Όταν αυξάνεται η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, το ανθρώπινο σώμα ρυθμίζει την εσωτερική θερμοκρασία του μέσω της εφίδρωσης και της εξάτμισης του ιδρώτα.
Η έντονη εφίδρωση μπορεί να αποφράξει τους πόρους του και ο ιδρώτας μπορεί να «φυλακιστεί» κάτω από το δέρμα. Η συνέπεια είναι το θερμικό εξάνθημα. Ειδικά η εφίδρωση ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών δημιουργεί και τις τέλειες συνθήκες για να αναπτυχθούν μύκητες.
Κάθε μέσο που μπορεί να περιορίσει την εφίδρωση, συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης των δερματικών προβλημάτων που αυτή προκαλεί. Επομένως συνιστώνται:
- Ελαφριά, άνετα, βαμβακερά ρούχα
- Βαμβακερές κάλτσες και χρήση ανοιχτών παπουτσιών
- Άσκηση σε δροσερούς χώρους ή νωρίς το πρωί/αργά το απόγευμα
- Διατήρηση του δέρματος δροσερού (με συχνά ντους) και στεγνού (με συχνό σκούπισμα)
Υπερμελάγχρωση
Η ζέστη μπορεί να προκαλέσει επίσης διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, φλεγμονή και σκούρες, ποικίλου μεγέθους κηλίδες στο δέρμα. Οι κηλίδες αυτές είναι συνέπεια της υπερμελάγχρωσης. Η υπερμελάγχρωση είναι η παραγωγή περισσότερης χρωστικής ουσίας (μελανίνη) από τα μελανινοκύτταρα του δέρματος.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά προϊόντα που μπορούν να καταπολεμήσουν την υπερμελάγχρωση. Όταν, όμως, το πρόβλημα είναι έντονο, συνιστώνται θεραπείες με λέιζερ και χημικά πίλινγκ. Ορισμένα από αυτά είναι κατάλληλα και για την θερινή περίοδο.
Άλλα προβλήματα
Υπάρχουν και άλλες παθήσεις στο δέρμα που μπορεί να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν από τη ζέστη. Παραδείγματος χάριν:
- Η δερματίτιδα εξ επαφής γίνεται πιο συχνή και πιο σοβαρή
- Αναπτύσσεται πιο εύκολα το παράτριμμα (intertrigo), ειδικά στους ανθρώπους που πάσχουν από παχυσαρκία ή διαβήτη,
- Η χολινεργική κνίδωση μπορεί να παρουσιάσει έξαρση. Είναι μια δερματοπάθεια που εκδηλώνεται με ερυθρότητα και διαρκεί λίγες ώρες, συνήθως κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Επειδή όμως η ζέστη σχεδόν πάντα συνοδεύεται από καυτό ήλιο, «το καλοκαίρι πρέπει όλοι να λαμβάνουν μέτρα και κατά των αρνητικών επιδράσεων της ηλιακής ακτινοβολίας», προειδοποιεί ο κ. Στάμου. «Δεν πρέπει να παραλείπουν ποτέ να εφαρμόζουν μια παχιά στρώση αντηλιακού ανά τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς και να φορούν καπέλο με μεγάλο γείσο και γυαλιά ηλίου».
