Σύμφωνα με νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Gothenburg οι γυναίκες με μεγαλύτερη αναπαραγωγική περίοδο παρουσίασαν αυξημένο κίνδυνο άνοιας σε μεγάλη ηλικία, σε σύγκριση με εκείνες που ήταν γόνιμες για μικρότερο χρονικό διάστημα.
«Τα αποτελέσματά μας μπορεί να εξηγούν γιατί οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ από τους άνδρες μετά τα 85 και παρέχουν περαιτέρω στοιχεία για τη θεωρία ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας στις γυναίκες», αναφέρει η Jenna Najar, διδακτορική φοιτήτρια στην Ακαδημία Sahlgrenska και μέλος του Κέντρου Γήρναανσης και Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Gothenburg.
Η μελέτη περιελάμβανε 1.364 γυναίκες που παρακολουθήθηκαν από το 1968 μέχρι το 2012 στο πλαίσιο μελετών πληθυσμού του Gothenburg της Σουηδίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως από τις γυναίκες που είχαν μικρότερη αναπαραγωγική περίοδο (32,6 χρόνια ή λιγότερο), το 16% (53 από τις 333 γυναίκες) ανέπτυξαν άνοια, ενώ από εκείνες που ήταν γόνιμες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (38 χρόνια και άνω), το αντίστοιχο ποσοστό άνοιας ανήλθε 24% (88 από τις 364 γυναίκες), δηλαδή διαφορά 8 ποσοστιαίων μονάδων.
Η μελέτη δείχνει ότι ο κίνδυνος άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ αυξάνεται διαδοχικά για κάθε επιπλέον χρόνο γονιμότητας της γυναίκας. Ο συσχετισμός ήταν ισχυρότερος για εκείνες με έναρξη άνοιας μετά την ηλικία των 85 ετών και η επίδραση σχετιζόταν περισσότερο με την ηλικία της έναρξης εμμηνόπαυσης.
Ενδογενή οιστρογόνα με την πάροδο του χρόνου
Τα αποτελέσματα παρέμειναν ίδια μετά την προσαρμογή των στοιχείων σε άλλους παράγοντες επιρροής, όπως η εκπαιδευτική κατάρτιση, η φυσική δραστηριότητα, ο Δείκτης Μάζας Σώματος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Από την άλλη πλευρά, δεν αναδείχθηκε κανένας συσχετισμός ανάμεσα στον κίνδυνο άνοιας και την ηλικία της εμμηναρχής, τον αριθμό των κυήσεων, τη διάρκεια του θηλασμού ή εξωγενή οιστρογόνα που λαμβάνονταν σε μορφή ορμονοθεραπείας ή αντισυλληπτικών χαπιών.
Πολλές μελέτες έχουν διερευνήσει πώς τα οιστρογόνα στη μορφή θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης (HRT) επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας, με ορισμένες να δείχνουν ότι ο κίνδυνος μειώνεται και άλλες ότι αυξάνεται, ειδικά στις γυναίκες που λαμβάνουν οιστρογόνα αργότερα στη ζωή τους.
Στην παρούσα μελέτη, λοιπόν, οι επιστήμονες διερεύνησαν τον μακροπρόθεσμο συσχετισμό ανάμεσα σε παράγοντες που σχετίζονται με τα ενδογενή οιστρογόνα και την άνοια.
«Η καινοτομία της μελέτης αυτή είναι ότι είχαμε πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με διάφορα περιστατικά στη ζωής της γυναίκας που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των οιστρογόνων. Τέτοια παραδείγματα είναι οι εγκυμοσύνες, οι τοκετοί και ο θηλασμός. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενισχύονται σημαντικά τα επίπεδα των οιστρογόνων και πέφτουν μόλις γεννηθεί το παιδί. Αν, μάλιστα, η μητέρα θηλάσει τα επίπεδα των οσιτρογόνων μειώνονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι όσο περισσότερους παράγοντες πρόβλεψης έχουμε, τόσο πιο αξιόπιστα είναι τα αποτελέσματα που εξάγουμε», επισημαίνει η Δρ. Najar.