Το κεφτεδάκι, που φτιάχτηκε με χρήση DNA από υπολείμματα εξαφανισμένου μαμούθ, αποκαλύφθηκε στο μουσείο Nemo Science στην Ολλανδία.
Σε μια παγκόσμια πρώτη, η αυστραλιανή εταιρεία Vow Foods ανέπτυξε το κεφτεδάκι από μαμούθ στο πλαίσιο ενός έργου που αναζητά εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής κρέατος.
Αυτό συμβαίνει επειδή τα ζώα, που εκτρέφονται ειδικά για παραγωγή κρέατος, πιστεύεται ότι συμβάλλουν κατά έως και 14,5% στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Πώς καλλιεργείται το κρέας εργαστηρίου;
Τα ζώα αποτελούνται από βλαστοκύτταρα, τα οποία σχηματίζουν ειδικούς ιστούς, όπως νευρικά ή δερματικά κύτταρα. Η επιστήμη έχει πετύχει εδώ και χρόνια να μπορούμε να πάρουμε κύτταρα από ένα ζώο και να τα πολλαπλασιάσουμε συνθήκες εργαστηρίου.
Τελικά από ένα μικροσκοπικό μυϊκό κύτταρο, μπορούν να αναπτυχθούν δεκάδες δισεκατομμύρια κύτταρα. Αυτά ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν μυϊκό ιστό. Πολλά σκέλη μυϊκού ιστού μαζί μπορούν να σχηματίσουν αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως “κρέας”.
Πώς φτιάχνεις έναν κεφτέ από κρέας μαμούθ;
Η εταιρεία συνεργάστηκε με τον καθηγητή Ernst Wolvetang από το πανεπιστήμιο του Queensland για την καλλιέργεια του κρέατος.
Το κεφτεδάκι είναι στην πραγματικότητα ένα μείγμα μυοσφαιρίνης από μαμούθ (η μυϊκή πρωτεΐνη που δίνει στο κρέας τη γεύση του) και ιστού από ελέφαντα.
Ο Tim Noakesmith, συνιδρυτής της Vow Food, δήλωσε: “Επιλέξαμε το μαμούθ επειδή είναι ένα σύμβολο της απώλειας της διαφορετικότητας, αλλά και σύμβολο της κλιματικής αλλαγής”.
Αν και η ομάδα μπορεί να κατάφερε να καλλιεργήσει ένα κεφτεδάκι, δεν ξέρουν πόσο νόστιμο είναι ακόμα γιατί κανείς δεν το έχει δοκιμάσει!
Ο καθηγητής Wolvetang είπε ότι αν έφτιαχναν ξανά αυτούς τους κεφτέδες, θα έπρεπε να κάνουν κάποιες αλλαγές για να βεβαιωθούν ότι είναι νόστιμο.
Και πρόσθεσε κάτι πολύ σημαντικό: “Δεν έχουμε δει αυτήν την πρωτεΐνη για χιλιάδες χρόνια, επομένως δεν έχουμε ιδέα πώς θα αντιδρούσε το ανοσοποιητικό μας σύστημα όταν την φάμε”.
Το κρέας εργαστηρίου είναι ασφαλές για κατανάλωση, αλλά είναι υγιεινό;
Τον Νοέμβριο του 2022 ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αποφάσισε. ότι το εργαστηριακώς καλλιεργημένο κρέας είναι ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση. Για να είμαστε σαφείς, ο FDA δεν εγκρίνει ούτε συνιστά στους ανθρώπους να τρώνε καλλιεργημένο κρέας. Αντίθετα, χρησιμοποίησε τα διαθέσιμα στοιχεία για να καθορίσει απλά ότι το καλλιεργημένο κρέας είναι ασφαλές να πωληθεί στους καταναλωτές. Εντούτοις μέχρι σήμερα, αυτά τα προϊόντα κρέατος δεν είναι ακόμη διαθέσιμα στο εμπόριο των ΗΠΑ.
Για άτομα που θέλουν να αποφύγουν το συμβατικά επεξεργασμένο κρέας, αλλά δεν θέλουν απαραίτητα να απαλείψουν το κρέας από τη διατροφή τους, η αναδυόμενη επιστήμη του καλλιεργημένου κρέατος θα μπορούσε να είναι μια λύση. Το κρέας μπορεί να καλλιεργηθεί σε εργαστήριο χρησιμοποιώντας μόνο μερικά κύτταρα που λαμβάνονται από ένα ζώο.
Τι είναι το κρέας εργαστηρίου
Όταν τρώτε μπριζόλα, τρώτε τον μυ της αγελάδας. Όταν τρώτε μηρούς κοτόπουλου, τρώτε κυριολεκτικά τους μυς (και ίσως το δέρμα) ενός κοτόπουλου.
Όταν ζούσαν και εκτρέφονταν για κρέας, αυτά τα ζώα πιθανότατα κατανάλωσαν και πολύ νερό, γη και τροφή. Ορισμένα ζώα έχουν επίσης και άλλες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Το καλλιεργημένο κρέας είναι διαφορετικό. Δεν γίνεται με τη σφαγή ενός ζώου και τον επιμερισμό του σε διάφορα κομμάτια κρέατος. Αντίθετα, παρασκευάζεται χρησιμοποιώντας κύτταρα που λαμβάνονται από ένα ζωντανό ζώο και τα οποία αναπτύσσονται σε κρέας σε ένα εργαστήριο.
Τα κύτταρα στεγάζονται σε ένα μέσο που περιέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για την ανάπτυξη του κρέατος.
Τα κύτταρα διατηρούνται σε περιβάλλον που διατηρεί τη σωστή θερμοκρασία και το σωστό επίπεδο οξυγόνου για να πολλαπλασιαστούν. Μέσω αυτής της διαδικασίας, σχηματίζεται ιστός που μπορεί να καταναλωθεί μόλις μεγαλώσει αρκετά.
Αν και το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει με ένα ωμό κομμάτι κοτόπουλου, πάπιας ή άλλου κρέατος που θα αποκτούσατε με την σφαγή του ζώου, με την μέθοδο αυτή απαιτείται μόλις ένας μικρός αριθμός κυττάρων από ένα ζωντανό ζώο.
Επίσης, η συνολική ποσότητα κρέατος που μπορούμε να πάρουμε από ένα ζώο είναι πεπερασμένη. Τα κύτταρα, από την άλλη πλευρά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά για να γίνουν περισσότερες μερίδες.
Ποια είναι τα οφέλη από την κατανάλωση κρέατος που καλλιεργείται στο εργαστήριο;
Υπάρχουν πλεονεκτήματα από το να κάνετε το κρέας (ιδιαίτερα το άπαχο) μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Το κοτόπουλο, το μοσχάρι και το ψάρι περιέχουν υψηλής ποιότητας πλήρη πρωτεΐνη και πολλά μικροθρεπτικά συστατικά (όπως βιταμίνη Β12, σίδηρο και χολίνη). Ορισμένα κρέατα περιέχουν επίσης βασικά λιπαρά οξέα.
Το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο μπορεί να μοιάζει και ακόμη και να έχει γεύση παρόμοια με αυτά που προέρχονται από ζώα, αλλά τι διατροφικό προφίλ έχει;
Θρεπτικά στοιχεία
Η Brooke Whitney, Senior Communications Associate στην UPSIDE Foods, υποστηρίζει ότι το διατροφικό προφίλ κάθε καλλιεργούμενου κρέατος “εξαρτάται από το συγκεκριμένο προϊόν και την εταιρεία που το παράγει”.
Σύμφωνα με τη Whitney, το κοτόπουλο της UPSIDE Foods “έχει λιγότερες θερμίδες και λιγότερα λιπαρά από ένα μέσο κομμάτι κοτόπουλου συμβατικής παραγωγής”. Τελικά, η Whitney είπε, ότι ο στόχος της εταιρείας είναι να προσφέρει στους καταναλωτές κρέας με βελτιωμένο προφίλ θρεπτικών συστατικών.
Αν και υπάρχει μεγάλη εστίαση στο πώς το καλλιεργημένο κρέας θα είναι παρόμοιο με το παραδοσιακό, θα μπορούσαν επίσης να υπάρχουν μερικές ελκυστικές διαφορές.
Για παράδειγμα, η Melissa Mitri, διαιτολόγος και ιδιοκτήτρια της Melissa Mitri Nutrition, υποστηρίζει, ότι το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο “πιθανότατα θα περιέχει λιγότερα αντιβιοτικά και πρόσθετα”, από το κρέας που παράγεται συμβατικά.
Περιβάλλον
Ένα από τα πιο ευρέως διαφημισμένα οφέλη του καλλιεργούμενου κρέατος είναι ότι η παρασκευή του δεν έχει τις ίδιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις με την παραγωγή παραδοσιακού κρέατος.
Η εκτροφή βοοειδών, πουλερικών, χοίρων και άλλων ζώων και στη συνέχεια η χρήση αυτού του κρέατος ως τροφής, επιβαρύνει το περιβάλλον.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η μείωση της κατανάλωσης κρέατος θα μπορούσε να συμβάλει στην μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στη σημαντική τους επίδραση στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στην κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο της UPSIDE, το καλλιεργημένο κρέας εκτιμάται ότι χρησιμοποιεί 77% λιγότερο νερό και 62% λιγότερη γη από το συμβατικά εκτρεφόμενο κρέας.
Το καλλιεργούμενο κρέας θα έσωζε επίσης πολλές ζωές ζώων, καθώς από έναν μικρό αριθμό κυττάρων ενός και μόνο ζώου μπορούν να παραχθούν μεγάλες ποσότητες κρέατος. Μακροπρόθεσμα, αυτό θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα.
Το κρέας του μέλλοντος;
Το καλλιεργημένο κρέας είναι ήδη διαθέσιμο στους καταναλωτές σε κάποια μέρη του κόσμου.
Το 2020, η Σιγκαπούρη έγινε η πρώτη χώρα που ενέκρινε την πώληση προϊόντων κρέατος που καλλιεργούνται στο εργαστήριο (συγκεκριμένα, κοτομπουκιές από την εταιρεία Eat Just με έδρα τις ΗΠΑ).
Άλλες χώρες ενδέχεται να ακολουθήσουν σύντομα, καθώς ο παγκόσμιος κατάλογος των εταιρειών που ερευνούν το καλλιεργούμενο κρέας αυξάνεται (για παράδειγμα η Biotech Foods της Ισπανίας και η Higher Steaks του Ηνωμένου Βασιλείου).
Όλα αυτά ακούγονται πολύ ελκυστικά, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το κρέας εργαστηρίου θα είναι ισοδύναμο διατροφικά ή θα έχει σημαντική θετική επίδραση στο περιβάλλον.
“Μια πρόσφατη μελέτη του 2020 έδειξε ότι απαιτείται περισσότερη μακροπρόθεσμη έρευνα, για να προσδιοριστεί το πραγματικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής κρέατος εργαστηρίου και το εάν και κατά πόσον είναι μια πραγματικά βιώσιμη εναλλακτική λύση στο συμβατικό κρέας”, είπε η Mitri.
Και πρόσθεσε:
“Εάν η διατροφική ποιότητα του εργαστηριακού κρέατος μπορεί να παραμείνει απαράλλαχτη και θεωρηθεί ότι είναι μια μακροπρόθεσμα βιώσιμη εναλλακτική λύση, μπορεί να δούμε μια σοβαρή ζήτηση ειδικά απ’ όσους υποστηρίζουν τα δικαιώματα των ζώων”.
Πηγές: https://www.bbc.co.uk, https://www.verywellhealth.com
