Της Δανάης Αλεξάκη
dalexaki@naftemporiki.gr
Σαν… ψέμα φέρνει ο Απρίλης νέες ανατιμήσεις στο ράφι, καθώς οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία σε βασικές πρώτες ύλες, με αιχμή τα σιτηρά αλλά και το φυσικό αέριο, δεν έχουν περάσει ακόμα στο καλάθι της νοικοκυράς.
Το πληθωριστικό σοκ παραμένει ισχυρό και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα διαφανούν σημάδια αποκλιμάκωσης. Και μπορεί τον Φεβρουάριο ο πληθωρισμός να εκτινάχθηκε στο 7,2%, δεν συμπεριέλαβε, ωστόσο, τον αντίκτυπο του πολέμου, συνεπώς νέα κορύφωση αναμένεται το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου.
Ήδη οι εκτιμήσεις για τον Μάρτιο «βλέπουν» πληθωρισμό που προσεγγίζει το 10%, ωστόσο αναλυτές της αγοράς μιλώντας στη «Ν» αναφέρουν ότι «οι επιπτώσεις του πολέμου στις πρώτες ύλες δεν πέρασαν στις τιμές καταναλωτή ούτε τον Μάρτιο.
Το νέο δυνατό κύμα των αυξήσεων αναμένεται από τον Απρίλιο, αρχής γενομένης με την τιμή στο ψωμί και τα αρτοσκευάσματα που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του “πυρός”».
Ήδη οι αρτοποιοί έχουν «προαναγγείλει» νέα αύξηση, περί το 20%, στην τιμή της φρατζόλας, που πλέον θα ξεπεράσει το 1,10 ευρώ. Εάν αναλογιστεί κανείς ότι μια μέση φρατζόλα διατίθεντο προ ενεργειακής κρίσης και πολέμου στο 0,70-0,80 ευρώ, τότε η συνολική αύξηση ξεπερνά το 50%.
Στην ερώτηση πότε θα πιάσουν ταβάνι οι αυξήσεις στα τρόφιμα και λοιπά βασικά καταναλωτικά είδη δεν υπάρχει απάντηση, αφού κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την πορεία των τιμών ούτε καν για την επόμενη μέρα.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι με βάση τα σενάρια του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους, η αύξηση της μέσης διεθνούς τιμής τροφίμων (food price index) κατά 25% αφορά το ήπιο σενάριο που υπολογίζει γενικό πληθωρισμό 7,4%, ενώ στο ακραίο σενάριο με πληθωρισμό 11% τα τρόφιμα αναμένεται να ανατιμηθούν σε ποσοστό 50%.
Ανεξαρτήτως σεναρίων, όσο το χρηματιστήριο εμπορευμάτων καταρρίπτει ιστορικά ρεκόρ, μια ευρεία γκάμα προϊόντων διατροφής παραμένει σε ανατιμητική τροχιά. Η βιομηχανία τροφίμων αξιολογεί την κατάσταση μέρα τη μέρα, ενώ πλέον τα τιμολόγια χονδρικής διαμορφώνονται σε εβδομαδιαία βάση.
Η λιανική προκειμένου να συγκρατήσει εν μέρει την εκτόξευση των τιμών «τρώει» την κερδοφορία της, με τον κίνδυνο των κοκκινισμένων ισολογισμών να απειλεί ήδη από το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρήσης αρκετές επιχειρήσεις.
Στελέχη της αγοράς των σούπερ μάρκετ εκτιμούν ότι το μέσο καλάθι προσεχώς θα ανατιμηθεί 10% σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο η εκτίμηση αυτή βασίζεται στα δεδομένα του τώρα.
Ο νέος αυτός γύρος αυξήσεων στις τιμές θα έρθει να προστεθεί σε ανατιμήσεις 8%-20% που ήδη είχαν ανακοινωθεί από τους προμηθευτές στους λιανεμπόρους προ της ρωσικής εισβολής.
Μετά το ψωμί, σειρά σε αυξήσεις παίρνουν το γάλα, το τυρί, το κρέας και τα κηπευτικά, ενώ την τιμητική τους έχουν τα ηλιέλαια και τα σπορέλαια, που παρά τα πλαφόν καταγράφουν αύξηση τιμής 7% στο ράφι σε διάστημα μόλις εφτά ημερών (15/3 – 22/3). Στα κηπευτικά οι αυξήσεις ξεπερνούν το 15%, καθώς πέρα από τις επιπτώσεις των ακραίων φαινομένων που έχουν «κάψει» καλλιέργειες, οι παραγωγοί βρίσκονται στη δίνη των αυξήσεων της τιμής των λιπασμάτων, που ξεπερνά το 165%.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το τσουβάλι 40 κιλών λίπασμα διατίθενται στα 40 ευρώ, από 15 ευρώ πέρυσι.
Το ράλι του… οβελία βάζει φωτιά στο πασχαλινό τραπέζι
Μετρώντας λιγότερο από έναν μήνα για τον εορτασμό του Πάσχα, το κόστος για το τραπέζι της Λαμπρής παίρνει ήδη φωτιά, καθώς το χρηματιστήριο του οβελία βρίσκεται σε limit up, ενώ τα παρελκόμενα εδέσματα κινούνται σε εξίσου υψηλά βαρομετρικά. Πιο συγκεκριμένα, στην παρούσα φάση οι τιμές παραγωγού στα αμνοερίφια κινούνται μεταξύ 5,5-6 ευρώ/κιλό, με τις τιμές χονδρικής στο αρνί να διαμορφώνονται σε 6,80 ευρώ/κιλό και της λιανικής σε 8,98 ευρώ/κιλό με βάση τα στοιχεία της κεντρικής αγοράς. Όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, σε ορισμένα κρεοπωλεία το αρνί ήδη διατίθεται έναντι 9,80 ευρώ/κιλό και το κατσίκι 10,80 ευρώ/κιλό, η αρνίσια συκωταριά στα 7,99 ευρώ και το κοκορέτσι στα 9 ευρώ. Την ίδια στιγμή, με γνώμονα ότι όσο πλησιάζουν οι μέρες προς τη Μ. Εβδομάδα οι κτηνοτρόφοι ευελπιστούν -όσοι εξ αυτών κρατούν ακόμα τα ζώα τους- να επιτύχουν υψηλότερες τιμές, με το βέλτιστο σενάριο να κάνει λόγο ακόμα και για 8-8,5 ευρώ, τότε η τελική τιμή στο ράφι αναμένεται να ξεπεράσει τα 12 ευρώ/κιλό.
Αμνοερίφια τότε και τώρα
Εδώ θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι πέρυσι η τιμή των αμνοεριφίων προσέγγισε σε πολλά κρεοπωλεία τα 12 ευρώ/κιλό, συνεπώς το να αγγίξει φέτος και τα 13-14 ευρώ/κιλό δεν φαντάζει απίθανο. Ωστόσο, αυτό που μπορεί να συγκρατήσει σημαντικά την εκτόξευση των τιμών στα αμνοερίφια είναι η αδυναμία των καταναλωτών να δαπανήσουν 150 ευρώ μόνο για να καλύψουν το κόστος στο σούβλισμα του παραδοσιακού οβελία. Την ίδια ώρα, αξίζει να αναφέρουμε πως τα λαχανικά απολαμβάνουν τιμές χρυσού, με τις πατάτες ήδη να καταγράφουν αύξηση κατά 40%, τις τομάτες κατά 78%, τα αγγούρια κατά 128%, τα κρεμμύδια κατά 35%, τις πιπεριές κατά 56%, ενώ τα αυγά έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 10%. Τα αρτοπαρασκευάσματα, τα τσουρέκια, τα κουλούρια, τα κέικ κινούνται σε τροχιά ανατίμησης κατά τουλάχιστον 15%, ενώ οι σοκολάτες ήδη έχουν ανατιμηθεί 7% στο ράφι.
