Η μηνιγγίτιδα είναι μια φλεγμονή των μηνίγγων, τριών μεμβρανωδών περιβλημάτων που είναι υπεύθυνα για την προστασία του εγκέφαλου και του μυελού. Αυτό που κάνει την μηνιγγίτιδα τόσο επικίνδυνη σε σύγκριση με άλλες αρρώστιες είναι η ταχύτητα με την οποία εισβάλλει στο σώμα ενός ατόμου.
Στις χειρότερες περιπτώσεις, η μηνιγγίτιδα προκαλεί τον θάνατο μέσα με μία μέρα. Ευτυχώς, είναι σπάνιο για ασθενείς που λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη εγκαίρως.
Η αρρώστια διακρίνεται αρχικά σε τρεις μορφές: μυκητιακή, ιογενής και βακτηριακή. Η τελευταία είναι και η πιο θανάσιμη και αυτή στην οποία θα επικεντρωθούμε. Οι άνθρωποι συνήθως κολλάνε βακτηριακή μηνιγγίτιδα εισπνέοντας μικροσκοπικά σωματίδια από βλέννες και σάλιο τα οποία κινούνται στον αέρα, όταν ένας ήδη μολυσμένος άνθρωπος βήχει ή φτερνίζεται. Μπορεί να μεταδοθεί και με τα φιλιά, ή με την κοινή χρησιμοποίηση τσιγάρων, οδοντόβουρτσας ή μαχαιροπίρουνων. Κάποιοι μπορεί να κολλήσουν και να είναι φορείς της μηνιγγίτιδας χωρίς να παρουσιάζουν συμπτώματα ή να είναι άρρωστοι, το οποίο -δυστυχώς- βοηθά την μηνιγγίτιδα να μεταδοθεί γρήγορα σε άλλους.
Πώς τα βακτήρια φτάνουν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα
Μόλις τα βακτήρια εισέλθουν στην μύτη, στόμα και λαιμό περνούν μέσα από τις γύρω μεμβράνες και στην κυκλοφορία του αίματος. Από εκεί, τα βακτήρια έχουν ραγδαία πρόσβαση στους ιστούς του σώματος, συμπεριλαμβανομένης μιας μεμβράνης που ονομάζεται αιματοεγκεφαλικός φραγμός. Αποτελείται από στενά πλέγματα κυττάρων που χωρίζουν τα αγγεία από τον εγκέφαλο, και σταματούν τα πάντα εκτός από μια συγκεκριμένη κατηγορία από σωματίδια, συμπεριλαμβανομένων των σωματιδίων νερού και μερικά αέρια. Αλλά οι επιστήμονες ακόμα προσπαθούν να καταλάβουν, πώς τα βακτήρια αυτά κοροϊδεύουν αυτόν τον φραγμό, ώστε να τα αφήσει να περάσουν.
Μέσα στον εγκέφαλο, τα βακτήρια γρήγορα μολύνουν τους μήνιγγες. Αυτό προκαλεί φλεγμονή καθώς το ανοσοποιητικό προσπαθεί να αντιδράσει, προκαλώντας πυρετό και έντονο πονοκέφαλο. Καθώς χειροτερεύει το πρήξιμο στους μήνιγγες, ο λαιμός αρχίζει να σκληραίνει. Το πρήξιμο στον εγκέφαλο επηρεάζει την λειτουργία του, προκαλώντας συμπτώματα όπως απώλεια ακοής και σοβαρή ευαισθησία στο φως.
Καθώς η πίεση στο κρανίο αυξάνεται, μπορεί να συγχύσει το άτομο, κάτι που είναι άλλωστε ένα από τα χαρακτηριστικά της εν λόγω νόσου. Λίγο αργότερα, τα βακτήρια αναπαράγονται και αρχίζουν να απελευθερώνουν τοξίνες, προκαλώντας σηψαιμία (δηλητηρίαση του αίματος). Αυτό διαλύει τα αγγεία, αφήνοντας το αίμα να βγει και να δημιουργήσει κάτι που αρχικά μοιάζει με εξανθήματα, που μετατρέπονται σε αποχρωματισμένες κηλίδες κάτω από το δέρμα.
Διαβάστε επίσης: Το σημάδι στο δέρμα από μηνιγγίτιδα: Πώς γίνεται το “τεστ με το ποτήρι”
Ταυτόχρονα, οι τοξίνες καίνε το οξυγόνο στο αίμα, μειώνοντας το ποσοστό που φτάνει σε κύρια όργανα, όπως οι πνεύμονες και οι νεφροί. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες τα όργανα να πάψουν να λειτουργούν και καθώς εξαπλώνεται η σηψαιμία, το άτομο αντιμετωπίζει πλέον ευθέως τον θάνατο.
Μπορεί αυτό να ακούγεται τρομακτικό, οι γιατροί όμως αντιμετωπίζουν την μηνιγγίτιδα επαρκώς ώστε μια επίσκεψη στο νοσοκομείο μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου.
Όμως, όσο πιο πολύ την αφήνουμε χωρίς θεραπεία, τόσο πιο πιθανό είναι να αφήσει μόνιμη ζημιά. Αν τα πεσμένα επίπεδα οξυγόνου προκαλέσουν θάνατο στα κύτταρα στα άκρα του σώματος (δάχτυλα, πόδια, χέρια, πέλματα) ο κίνδυνος του ακρωτηριασμού αυξάνεται.
Αν οι τοξίνες από τα βακτήρια συσσωρευτούν στον εγκέφαλο και τα κύτταρα πεθάνουν, η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στον εγκέφαλο και απώλεια μνήμης.
Οπότε η γρήγορη αντιμετώπιση, ή ακόμα καλύτερα, η πρόληψη, είναι απαραίτητη. Γι’ αυτό πολλές χώρες έχουν εμβόλια για την αντιμετώπιση της μηνιγγίτιδας στις πιο θανατηφόρες μορφές της. Συνήθως δίνονται σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως τα μικρά παιδιά, τα άτομα με ανίσχυρο ανοσοποιητικό ή άτομα που μαζεύονται σε μεγάλες ομάδες όπου μπορεί να υπάρξει ένα πιθανό ξέσπασμα μηνιγγίτιδας.
Εκτός από αυτές τις συγκεντρώσεις, η μηνιγγίτιδα υπάρχει κυρίως σε περιοχές που ονομάζονται ζώνη της μηνιγγίτιδας που καταλαμβάνει όλη την Αφρική, αν και υπάρχουν κρούσματα σε όλο τον κόσμο. Αν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος γνωστός σας έχει προσβληθεί από μηνιγγίτιδα, επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό σας: οι γρήγορες κινήσεις μπορούν να σας σώσουν τη ζωή!
Πηγή: https://www.ted.com
φωτό: iStock
