Όταν δεν έχετε φάει για αρκετές ώρες, το σώμα σας έχει τρόπους να σας… υπενθυμίζει ότι χρειάζεται “καύσιμα”. Έτσι σας πιέζει για το επόμενο γεύμα, κάνοντας δυνατά γουργουρητά.
Αλλά γιατί, ακριβώς, γουργουρίζει το στομάχι μας;
“Το γουργουρητό του στομάχου οφείλεται σε αυτό που λέμε περίσταλση (peristalsis)”, είπε η Tiffany Weir, καθηγήτρια επιστήμης τροφίμων και ανθρώπινης διατροφής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.
Η περίσταλση είναι μια σειρά κυματοειδών μυϊκών συσπάσεων που ωθούν αέρια, τρόφιμα και υγρά κατά μήκος του κοίλου σωλήνα του πεπτικού σωλήνα. Ο ανθρώπινος πεπτικός σωλήνας, που περιλαμβάνει το στόμα, τον οισοφάγο, το στομάχι, τα έντερα και το ορθό, είναι ουσιαστικά ένας μακρύς, μυώδης σωλήνας. Για να μετακινηθεί η τροφή από το ένα άκρο στο άλλο, οι μύες που είναι ενσωματωμένοι στην επένδυση αυτού του σωλήνα συστέλλονται στη σειρά (το ένα σύνολο μυών μετά το άλλο) κάτι που ωθεί τα πεπτικά περιεχόμενα κατά μήκος όλου του πεπτικού σωλήνα.
Το γουργουρητό του στομάχου είναι ο ήχος που προκαλείται από αυτές τις μυϊκές συσπάσεις και δεν συμβαίνουν μόνο όταν πεινάτε.
“Το στομάχι σας μπορεί να γουργουρίζει όταν άδειο ή και γεμάτο, επειδή έχουμε ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξή μας και πυροδοτούν την περίσταλση”, είπε η Weir. Αμέσως μετά το γεύμα, η περίσταλση ξεκινάει έντονα:
Υπάρχουν κατά μέσο όρο τρία κύματα ανά λεπτό στο στομάχι και 12 κατά μήκος του λεπτού εντέρου. Καθώς η τροφή ωθείται μέσω του πεπτικού σωλήνα, αναμειγνύεται και αναδεύεται για ευκολότερη πέψη. Αυτή η ανάμειξη στερεών και υγρών κατά την πέψη δεν είναι μια σιωπηλή διαδικασία.
Αυτή η περισταλτική δράση συχνά περνά απαρατήρητη, επειδή τα περιεχόμενα του στομάχου και των εντέρων πνίγουν κάθε ήχο που παράγει το πεπτικό σύστημα. Αλλά ένα άδειο πεπτικό σύστημα είναι πολύ πιο θορυβώδες, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει το γιατί το γουργουρητό του στομάχου γίνεται αντιληπτό, όταν κάποιος πεινάει.
Έτσι, όταν γουργουρίζει το στομάχι μας οι περισσότεροι λέμε ότι ήρθε η ώρα να φάμε κάτι.
Σύμφωνα με ειδικούς, όταν το στομάχι είναι άδειο για μερικές ώρες, αρχίζει να εκκρίνει μια ορμόνη που ονομάζεται γκρελίνη. Όταν αυτή η ορμόνη φτάσει στον εγκέφαλο, πυροδοτεί αισθήματα πείνας και διεγείρει την περίσταλση στην πεπτική οδό.
Ο λόγος που το στομάχι και τα έντερα μπορεί να συστέλλονται εν τη απουσία τροφής μπορεί να είναι για να καθαρίσουν τυχόν υπερβολικά υγρά, στερεά ή μικροβιακά υπολείμματα που μπορεί να παραμένουν στο στομάχι ή τα έντερα, δήλωσε ο Mark A. W. Andrews, καθηγητής φυσιολογίας στο Lake Erie College of Osteopathic Medicine στην Πενσιλβάνια.
Αυτή η περισταλτική δράση είναι πολύ πιο αργή από ό,τι όταν η πεπτική οδός είναι γεμάτη, καθώς εμφανίζεται μόνο περίπου μία φορά κάθε 20 λεπτά. Ωστόσο, επειδή υπάρχει περισσότερος αέρας παρά στερεό υλικό στην οδό, συχνά ακούγονται δυνατά γουργουρητά, όταν το πεπτικό σύστημα είναι άδειο.
Μερικές φορές, το στομάχι γουργουρίζει από πεπτικά προβλήματα.
Η ατελής πέψη ορισμένων τροφών, όπως τα φυτικά υλικά (π.χ. φασόλια και γαλακτοκομικά προϊόντα) μπορεί να παράγει υπερβολικά αέρια, που εντείνουν τους ήχους κατά την περίσταλση.
Ασθένειες του πεπτικού συστήματος, όπως η γαστρεντερίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια, η οποία περιλαμβάνει αυξημένη περισταλτική δράση σε μια προσπάθεια καθαρισμού των εντέρων. Αυτή είναι μια επίσης θορυβώδης διαδικασία.
Εκτός από τις ασθένειες, το γουργούρισμα του στομάχου είναι μια κοινή και αβλαβής παρενέργεια του τρόπου λειτουργίας του ανθρώπινου πεπτικού συστήματος.
Πηγές: https://www.scientificamerican.com, https://www.livescience.com
