Πρωταγωνιστές μέσω της ενδυμασίας, η ιστορία και ο πολιτισμός, σε ένα
λεύκωμα με 80 φωτογραφίες, 62 φωτογραφιζόμενους συμπολίτες και 22
πληθυσμιακές ομάδες
Μία μεγάλη αγκαλιά για την πρωτοβουλία της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας
και Θράκης και της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης έγιναν όλοι όσοι
παραβρέθηκαν το πρωί της Κυριακής 22 Δεκεμβρίου 2024, στην παρουσίαση του
φωτογραφικού λευκώματος «Φωτογραφίζοντας το παρελθόν. Μορφές και χρώματα
της Ροδόπης». Η προσέλευση στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο κτίριο της
Π.Ε. Ροδόπης (Πρώην Νομαρχία) στην Κομοτηνή, ήταν πραγματικά εντυπωσιακή και
αποτελεί την καλύτερη ανταμοιβή για τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας.
«Να είναι υπερήφανη η Ροδόπη, όταν σ’ ένα λεύκωμα με 80 φωτογραφίες είναι
πρωταγωνίστρια η ίδια, μέσω των ανθρώπων της και του πολιτισμού τους», είπε
στην διάρκεια της εκδήλωσης ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Ροδόπης Εμμανουήλ
Ταπατζάς, ο οποίος δέχθηκε τα συγχαρητήρια όλων των παρισταμένων για την
πρωτοβουλία. Ο ίδιος ευχαρίστησε θερμά τον Περιφερειάρχη Ανατολικής
Μακεδονίας και Θράκης Χριστόδουλο Τοψίδη γιατί στήριξε την πρωτοβουλία,
αποδεικνύοντας ότι ο πολιτισμός αποτελεί προτεραιότητα της διοίκησης της
Περιφέρειας.
Εξέφρασε τις ευχαριστίες του στον φωτογράφο Μιχαήλ Παππά και την
επιστημονική επιτροπή, τους κ.κ. Νάγια Δαλακούρα, Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος
Υπουργείου Πολιτισμού, Δρ. Εθνογραφικής Μουσειολογίας, Νάντια Μαχά,
Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας του ΔΠΘ και
Δημήτρη Γουλιμάρη, Καθηγητή στη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και
Αθλητισμού του ΔΠΘ, γιατί με τις γνώσεις και την επιστημονική τους κατάρτιση
συνέβαλαν στο άρτιο του αποτελέσματος. Και φυσικά όλους τους συνεργάτες του
που υπήρξαν συμπαραστάτες και σύμμαχοι.
Ο Αντιπεριφερειάρχης κος Ταπατζάς ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τους ανθρώπους από
τη Ροδόπη, από διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, που διέθεσαν πολύτιμα
κειμήλια, «για να έχουμε σήμερα στην διάθεσή μας έναν οδηγό της τοπικής μας
παράδοσης, έναν πραγματικό θησαυρό για τις επόμενες γενιές».
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ.κ
Παντελεήμων, με την τοπική Εκκλησία να είναι παρούσα στο λεύκωμα,
συμβάλλοντας τα μέγιστα αφού η φωτογράφηση έλαβε χώρα στα παρεκκλήσια του
Αγίου Νικολάου στη Μολυβωτή, του Αγίου Γεωργίου στους Ασκητές και του
σπηλαίου του Αγίου Νικολάου στα Κασσιτερά. Επίσης έλαβε χώρα και στον ναό του
Αγίου Γρηγορίου του Φωτιστή των Αρμενίων στην Κομοτηνή.
Χαιρετισμό απεύθυνε εκ μέρους του Περιφερειάρχη, ο αν. Περιφερειάρχη Νίκος
Ευκαρπίδης, ευχόμενος το λεύκωμα να ταξιδέψει όσο το δυνατόν πιο μακριά,
μεταφέροντας την ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά της Ροδόπης.
Χαιρετισμό απεύθυνε και η Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Φανή Μπαχαρίδου
εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το φωτογραφικό λεύκωμα θα εμπνεύσει
περισσότερους ανθρώπους να ανακαλύψουν και να εκτιμήσουν την πλούσια
κληρονομιά της Ροδόπης, καθώς και να ενθαρρύνει τη διατήρηση και την
προώθηση της τοπικής μας κουλτούρας.
Την ιστορία πίσω από την δημιουργία του φωτογραφικού λευκώματος, ανέπτυξε
στην διάρκεια της εκδήλωσης η κα Νάγια Δαλακούρα, στην οποία ανήκει η αρχική
ιδέα, η οποία μετουσιώθηκε σε πράξη, χάρη στην ανταπόκριση της ΠΑΜΘ-ΠΕ
Ροδόπης.
Το φωτογραφικό λεύκωμα είναι πρωτίστως αφιερωμένο στους ανθρώπους της
Ροδόπης και στοχεύει στην ανάδειξη της ποικιλομορφίας των ιστορικών
ενδυμασιών της περιοχής, ως δεικτών πολιτισμικών εκφράσεων. Οι συμπολίτες που
φωτογραφίζονται στην πόλη, σε χωριά, σε λίμνη, σε δάσος, σε λιμάνι, σε ποτάμι,
όπου κι αν επιλέγεται το φωτογραφικό σκηνικό, είναι συνολικά 62 και
αντιπροσωπεύουν 22 πληθυσμιακές ομάδες της Ροδόπης. Τα ενδύματα
αποτυπώνονται στις φωτογραφίες του Μιχαήλ Παππά με τρόπο εικαστικό, σε
τοπόσημα στενά συνδεδεμένα με τους ανθρώπους.
Το λεύκωμα αναφέρεται συμπεριληπτικά στο σύνολο των πληθυσμιακών ομάδων
που αποτελούν τον πληθυσμιακό ιστό της Ροδόπης, ως σύγχρονη παρουσία αλλά
και ως μνήμη, όπως συμβαίνει με την περίπτωση των Εβραίων της Κομοτηνής, που
χάθηκαν ολοσχερώς σχεδόν με το Ολοκαύτωμα. Αναφέρεται συμπεριληπτικά στο
σύνολο των πληθυσμιακών ομάδων της Ροδόπης, με χρονικό ορόσημο τη
Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία ορίζει και το πληθυσμιακό δυναμικό της
Ροδόπης στο προγενέστερο της Καταστροφής, που συναποτελούν οι Μαρωνίτες οι
Γρατινιώτες, οι Κοσμιώτες, οι Ιασμιώτες, οι Ρομά, οι Αρμένιοι, οι Εβραίοι, οι
Ηπειρώτες, οι αστοί χριστιανοί και μουσουλμάνοι, συμπεριλαμβανομένων των
ορεσίβιων πληθυσμών των Πομάκων και των Σαρακατσάνων. Φυσικά αναφέρεται
και στο μεταγενέστερο της Καταστροφής του 1922 πληθυσμιακό δυναμικό, αφού η
Ροδόπη τότε κατακλύστηκε από Μικρασιάτες, Ανατολικοθρακιώτες,
Ανατολικορωμυλιώτες, Καππαδόκες, Πόντιους, Αρβανίτες, Γκαγκαβούζηδες,
Κωνσταντινουπολίτες, Ίμβριους και Τενέδιους πρόσφυγες, που ήρθαν και
εγκαταστάθηκαν στη Ροδόπη και τη μετάλλαξαν εργαζόμενοι σκληρά, διατηρώντας,
μέσα από τους εθνοτοπικούς συλλόγους που ίδρυσαν, την «ξεριζωμένη» παράδοσή
τους.
Συνολικά 22 σύλλογοι συμμετείχαν στη δημιουργία του λευκώματος και 18
συνολικά είναι τα τοπωνύμια, μαζί με τα ονόματα των ποταμών Κομψάτου και
Βοσβόζη, καθώς και της λίμνης Βιστωνίδας, που επίσης πρωταγωνιστούν στο
λεύκωμα. Αυτά είναι της Μαρώνειας, του Αγίου Χαραλάμπους, της Γρατινής, του
Ιάσμου, του Κοσμίου, της Μολυβωτής, του Νέου Σιδηροχωρίου, της Παραδημής,
της Νέας Καλλίστης, της Μεσσούνης, των Κασσιτερών, των Ασκητών, του Μωσαϊκού
του Γλυκονερίου και του Φαναρίου.
Επίσης θέση στο λεύκωμα έχουν δεκατρείς οικίες, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
της λιτής αρχιτεκτονικής παραδοσιακής κατασκευής, μια «πλωτή οικία», το σκάφος
«Άξιον εστί», τέσσερα αρχοντικά της Κομοτηνής, αξιοποιημένα ως μουσεία ή χώροι
πολιτισμού όπως: το Αρχοντικό Στάλιου – Δημοτική Παπαδριέλλειος Πινακοθήκη
Κομοτηνής, το Αρχοντικό Πεΐδη – Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Κομοτηνής, το
Αρχοντικό Σκουτέρη-Δίντσογλου και το Αρχοντικό του Ζαχαρία Α. Τσανακλή, έδρα
του Συλλόγου των εν Θράκη διαβιούντων Σαρακατσαναίων, το Μουσείο Αγροτικής
και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ιάσμου και το Γενί Τζαμί της Κομοτηνής.
Το φωτογραφικό λεύκωμα «Φωτογραφίζοντας το παρελθόν. Μορφές και χρώματα
της Ροδόπης», παρουσιάστηκε με έκθεση φωτογραφίας στην πρώτο όροφο του
κτιρίου της Π.Ε. Ροδόπης (πρώην νομαρχία) στην Κομοτηνή και θα είναι ανοιχτή για
το κοινό όλες τις εργάσιμες ημέρες και ώρες την περίοδο των εορτών. Τέλος, να
σημειωθεί, ότι το έργο θα ψηφιοποιηθεί ώστε να μπορεί να παρουσιάζεται σε
βίντεο, με σκοπό την ευρύτερη τουριστική και πολιτιστική αξιοποίησή του.
