του Χρήστου Μαζανίτη
31 Ιανουαρίου 1996. Η Ελλάδα ξυπνά με την είδηση ότι τρία παλικάρια της έχασαν τη ζωή τους στη θαλάσσια περιοχή κοντά στα Ίμια, όταν το ελικόπτερο στο οποίο επέβαιναν συνετρίβη.
Η αντίδραση που είχε, μόλις πριν από δύο ημέρες, στις 29 Ιανουαρίου 1996, υποσχεθεί ο πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, από το βήμα της Βουλής ότι «σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά» δεν ήρθε ποτέ.
Απεναντίας, στο μυαλό όλων έμειναν οι δηλώσεις της επομένης, 30 Ιανουαρίου 1996, της Τουρκάλας Πρωθυπουργού Τανσού Τσιλέρ ότι «η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια».
Μεσάνυχτα 31ης Ιανουαρίου. Συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Για την ακρίβεια, εκεί στήνεται το κέντρο διαχείρισης κρίσεων, μακριά από το ΕΘΚΕΠΙΧ και την καρδιά της πληροφόρησης στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Ο υπουργός Εξωτερικών καταφθάνει αργοπορημένος, αφού βρισκόταν προσκεκλημένος σε τηλεοπτικό πάνελ.
Ξημερώματα, ώρα 1.40: Το Κέντρο Επιχειρήσεων στο ΓΕΕΘΑ λαμβάνει την πληροφορία ότι Τούρκοι κομάντος έχουν καταλάβει την μικρή Ίμια. Ακολουθούν εφιαλτικές συσκέψεις κι επικοινωνίες με τους κυβερνήτες των πλοίων. Το φυλάκιο της Καλόλιμνου δεν επιβεβαιώνει,
Ώρα 4.30 τα ξημερώματα: Το οργανικό ελικόπτερο της φρεγάτας Ναυαρίνο δικινητήριο Augusta Bell 21 απονηώνεται για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Βρέχει καταρρακτωδώς, με ισχυρούς ανέμους.
Ώρα 4.50 τα ξημερώματα: Το πλήρωμα του ελικοπτέρου μεταδίδει ότι εντόπισε 10 άτομα στην «μικρή» Ίμια. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τους ζητήθηκε να επιστρέψουν για επαναβεβαίωση. Λίγα λεπτά μετά κι ενώ πετούσε ανάμεσα από την νησίδα Πίτα και την Καλόλιμνο χάνεται η επικοινωνία καθώς και το ίχνος τους από τα ραντάρ.
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού. Λίγη ώρα αργότερα εντοπίζεται η άτρακτος και δεμένα τα τρία μέλη του πληρώματος. Ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, είναι νεκροί.
Η επίσημη άποψη ήταν ότι «κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου».
Ώρα 6.00 το πρωί: ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, διαμηνύει την βούληση της απομάκρυνσης πλοίων, στρατευμάτων και σημαιών (No ships, no troops, no flags) και την επαναφορά στο status quo ante (πρότερο καθεστώς).
Το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου πέφτει ο επίλογος της κρίσης, που ακόμη και σήμερα αποτελεί ίσως την πιο μαύρη σελίδα στην σύγχρονη ιστορία της χώρας, με την απομάκρυνση όλων τα στρατιωτικών δυνάμεων.
Λίγες ώρες μετά, ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης θα έμενε στην ιστορία για το “ευχαριστώ” προς τις ΗΠΑ και την αντιπολίτευση να τον κατηγορεί για εθνική προδοσία κι εγκατάλειψη εδάφους.
