Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Medicine, ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess (BIDMC), το Νοσοκομείο Brigham and Women’s και τη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Πανεπιστημίου Harvard αξιολόγησαν τον ρόλο των καφεϊνούχων ροφημάτων ως δυνητικό παράγοντα πυροδότησης μιας κρίσης ημικρανίας.
Υπό την καθοδήγηση της Elizabeth Mostofsky, ερευνήτριας στη Μονάδα Καρδιαγγειακής Επιδημιολογίας του BIDMC, οι επιστήμονες βρήκαν ότι στους ασθενείς που βιώνουν κρίσεις ημικρανίας, ένα με δύο φλιτζάνια καφεϊνούχων ροφημάτων δεν σχετίζονταν με τους πονοκεφάλους την ίδια ημέρα, αλλά τρία ή περισσότερα ενδεχομένως να σχετίζονταν με υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης ημικρανίας και κεφαλαλγίας την ίδια ή την επόμενη μέρα από την κατανάλωση των ροφημάτων.
«Παρόλο που κάποιοι πιθανοί παράγοντες πυροδότησης -όπως η έλλειψη ύπνου– ενδεχομένως να αυξάνουν τον κίνδυνο ημικρανίας, ο ρόλος της καφεΐνης είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος, καθώς μπορεί να πυροδοτεί ένα επεισόδιο αλλά ταυτόχρονα βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Η επίδραση της καφεΐνης εξαρτάται τόσο από τη δοσολογία όσο και από τη συχνότητα, επειδή, όμως, οι αναδρομικές μελέτες σχετικά με τον άμεσο κίνδυνο ημικρανίας και κεφαλαλγίας μετά από την κατανάλωση καφεϊνούχου ροφήματος είναι λίγες, τα στοιχεία είναι αρκετά περιορισμένα ώστε να σχηματισθούν διατροφικές συστάσεις για τους πάσχοντες από ημικρανία», αναφέρει σχετικά η Δρ. Mostofsky.
Σε αυτή την αναδρομική μελέτη κοόρτης, οι 98 ενήλικες συμμετέχοντες με συχνά επεισόδια ημικρανίας συμπλήρωναν καθημερινά ένα ηλεκτρονικό ημερολόγιο πρωί και απόγευμα για τουλάχιστον έξι εβδομάδες. Κάθε ημέρα, οι συμμετέχοντες ανέφεραν τις συνολικές μερίδες καφεϊνούχων ροφημάτων, τσαγιού, αναψυκτικών και ενεργειακών ποτών που κατανάλωναν, ενώ δύο φορές την ημέρα πραγματοποιούσαν αναφορές για τις ημικρανίες τους, με λεπτομέρειες σχετικά με την έναρξη, τη διάρκεια, την ένταση και τη φαρμακευτική αγωγή που είχαν λάβει για τις ημικρανίες πριν την προηγούμενη καταχώρηση στο ημερολόγιο. Οι συμμετέχοντες παρείχαν, επίσης, λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τους πιο συχνούς παράγοντες πυροδότησης της ημικρανίας, όπως η χρήση φαρμάκων, η κατανάλωση αλκοολούχων ροφημάτων, τα επίπεδα δραστηριότητας, τα συμπτώματα κατάθλιψης, το ψυχολογικό στρες, τα μοτίβα ύπνου και τον εμμηνορρυσιακό κύκλο.
Για να αξιολογήσουν τη σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων και τις κεφαλαλγίες την ίδια ή την επόμενη ημέρα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια αυτοδύναμη ανάλυση συγκρίνοντας μεμονωμένα περιστατικά ημικρανίας των συμμετεχόντων σε ημέρες με κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων με αυτά σε ημέρες χωρίς τέτοια κατανάλωση. Η αντιστοίχιση αυτή εξάλειψε το ενδεχόμενο αλλοίωσης των δεδομένων από παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία και άλλα δημογραφικά, συμπεριφορικά και περιβαλλοντικά στοιχεία. Στη συνέχεια οι ερευνητές αντιστοίχησαν περαιτέρω τα περιστατικά ημικρανιών με τις ημέρες της εβδομάδας, εξαλείφοντας τον παράγοντα του Σαββατοκύριακου έναντι της καθημερινής που μπορεί επίσης να επηρεάσει την εμφάνιση της ημικρανίας.
Επιπλέον, η αντιστοίχιση επέτρεψε να ληφθούν υπόψη και οι διακυμάνσεις στη δοσολογία της καφεΐνης μεταξύ διαφορετικών τύπων ροφημάτων και σκευασμάτων.
Όπως αναδείχθηκε από τα ευρήματα, δεν διαπιστώθηκε κανένας συσχετισμός ανάμεσα στην κατανάλωση μίας ή δύο μερίδων καφεϊνούχων ροφημάτων και στην πιθανότητα κεφαλαλγίας την ίδια ημέρα, ωστόσο παρατηρήθηκαν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης πονοκεφάλων την ίδια ημέρα στις ημέρες που καταναλώνονταν τρεις ή περισσότερες μερίδες καφεϊνούχων ροφημάτων. Παρόλα αυτά, μεταξύ των ανθρώπων που κατανάλωναν σπάνια καφεϊνούχα ροφήματα, ακόμα και ένα ή δύο φλιτζάνια αύξαναν τις πιθανότητες κεφαλαλγίας την ίδια ημέρα.
