Κρατάτε ανυποψίαστοι το μπουκάλι της μπύρας στο χέρι σας. Κάποιος χτυπά απότομα το πάνω μέρος του δικού σας μπουκαλιού με το κάτω μέρος του δικού του.
Και εγένετο… χάος: Η μπύρα σας αφρίζει απότομα και υπερβολικά, σε βαθμό που αφρός εκτοξεύεται από το στόμιο του μπουκαλιού και σας κάνει χάλια.
Το γιατί συμβαίνει αυτό ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστο, έως ότου ο Javier Rodriguez-Rodriguez και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Carlos III στη Μαδρίτη βάλθηκαν να το απαντήσουν…
Rodriguez-Rodriguez: “Ήμουν με μερικούς συναδέλφους ένα βράδυ σε ένα μπαρ μετά τη δουλειά. Συνάδελφοι από το πανεπιστήμιο, από το τμήμα μου, και στη συνέχεια όλοι ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτό το πράγμα ο ένας στον άλλο. Και ξεκινήσαμε βασικά να συζητάμε το ποια μπορεί να είναι η αιτία αυτής της έκρηξης αφρού της μπύρας».
Χρησιμοποιώντας κάμερες υψηλής ταχύτητας φωτογραφικής λήψης μελέτησαν το φαινόμενο την ώρα που εκτυλίσσεται. Μεγέθυναν την εικόνα την στιγμή που δημιουργούνται φυσαλίδες μέσα στο μπουκάλι. Μόλις χτυπηθεί το μπουκάλι, ένα κύμα δονήσεων διέρχεται μέσα από αυτό. Όταν το κύμα χτυπά μικροσκοπικές φυσαλίδες σε όλο τον όγκο της μπύρα στο μπουκάλι, αυτές οι φυσαλίδες αρχίζουν να πάλλονται και στην συνέχεια καταρρέουν.
Rodriguez-Rodriguez: «Άρα αυτό, με λίγα λόγια, είναι σαν έκρηξη. Σκεφτείτε το λίγο. Μια έκρηξη είναι στην πραγματικότητα η ξαφνική απελευθέρωση μιας τεράστιας ποσότητας αερίου που προσπαθεί να βρει διαφυγή. Αυτό είναι που δημιουργεί τα κύματα και τις εκρήξεις. Αυτό συμβαίνει με λίγα λόγια και με τις φυσαλίδες στην μπύρα. Δηλαδή με το νέφος των φυσαλίδων που προκύπτει από την έκρηξη. Μετακινείται εξαιρετικά γρήγορα, πολλαπλασιάζοντας τον όγκο του επί δέκα. Συμβαίνει μέσα σε ένα με δέκα χιλιοστά του δευτερολέπτου«.
Όταν καταρρέουν οι φυσαλίδες της μπύρας σχηματίζουν μικροσκοπικά θραύσματα. Αυτά τα θραύσματα διογκώνονται από το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) στην μπύρα. Καθώς γεμίζουν με αέριο CO2, μεγαλώνουν περισσότερο και αρχίζουν να τρέχουν προς την επιφάνεια. Όσο γρηγορότερα αυξάνονται οι φυσαλίδες, τόσο πιο γρήγορα μεγαλώνουν και αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο αυτοτροφοδότησης. Το αποτέλεσμα μοιάζει με ένα νέφος “μανιταριών” από αέρια και είναι τόσο ασταμάτητο, όσο μια πραγματική έκρηξη.
Rodriguez-Rodriguez: «Αυτό σημαίνει ότι αυτά τα ‘μανιτάρια’ αερίων μπορούν να διογκωθούν έως ότου βασικά καταλαμβάνουν ολόκληρο τον όγκο της φιάλης».
Τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές εφαρμογές, πέρα από την μπύρα σας. Συχνά μεγάλες ποσότητες CO2 εκρήγνυνται από λίμνες και ηφαίστεια. Οι γεωλόγοι λένε ότι αν μπορούν να προβλέψουν αυτά τα φαινόμενα, θα μπορούσαν ενδεχομένως να περιορίσουν την έκθεση σε CO2 σε γειτονικές κοινότητες και ακόμη και να προειδοποιήσουν το κοινό πριν από ηφαιστειακές εκρήξεις!
