Ο συνομιλητής μας στον Έβρο ήταν απόλυτος. «Μην ψάχνετε στη διακίνηση ανθρώπων ή ναρκωτικών. Ο μεγάλος τζίρος στο ποτάμι γίνεται με τα φυτοφάρμακα». Πρόσφατες επιχειρήσεις της Οικονομικής Αστυνομίας και διεθνείς εκθέσεις επιβεβαιώνουν ότι στη «σκιά» του προσφυγικού, στα ίδια μονοπάτια από τα οποία διακινούνται άνθρωποι στον Έβρο, περνούν τεράστιες ποσότητες φυτοφαρμάκων.
Πρόκειται για σκευάσματα που έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, διότι περιέχουν τοξικές και καρκινογόνες ουσίες, όμως καταλήγουν στα ελληνικά χωράφια καθώς είναι πάμφθηνα. Μια δεύτερη κατηγορία είναι τα πλαστά φάρμακα, τα οποία έχουν ετικέτες πιστοποιημένων και είναι εξίσου επικίνδυνα. Εκτός από τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, η εναλλακτική πύλη εισόδου για τα παράνομα φορτία είναι τα ευρωπαϊκά, ελληνο-βουλγαρικά σύνορα, όπου δεν γίνεται κανένας ουσιαστικός έλεγχος.
Στα τέλη Μαΐου, ομάδα της Οικονομικής Αστυνομίας ακολούθησε φορτηγό από τη Θεσσαλονίκη στην εθνική οδό για Αθήνα. Ο οδηγός σταμάτησε σε τρία διαδοχικά πάρκινγκ μετά την Κατερίνη και ξεφόρτωσε φυτοφάρμακα μέσα σε μεγάλες μαύρες σακούλες. Τα σκευάσματα θα παραλάμβαναν τοπικοί έμποροι, οι οποίοι είχαν κάνει τη συμφωνία με τους αγρότες. Κατασχέθηκαν περισσότερα από 1.041 κιλά σε σκόνη και 143 λίτρα παράνομων γεωργικών φαρμάκων, περίπου 20.000 ευρώ και χειρόγραφες σημειώσεις με παραγγελίες και πληρωμές. Σημειωτέον, στο ίδιο φορτηγό βρέθηκαν επίσης οκτώ σκύλοι, οι οποίοι θα πωλούνταν παράνομα, δείγμα ότι το δίκτυο είχε μια σειρά από ενδιαφέροντα.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Europol ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της τρίμηνης πανευρωπαϊκής επιχείρησης με την κωδική ονομασία Silver Axe για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου φυτοφαρμάκων. Συνολικά κατασχέθηκαν 1.346 τόνοι – ή αλλιώς 458 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά. Μια παλιότερη (2017) έρευνα του Γραφείου Πνευματικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ για τις παράνομες αντιγραφές φυτοφαρμάκων αναφέρει ότι οι εγκληματικές οργανώσεις κερδίζουν 70 ευρώ για κάθε κιλό που διακινείται. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, τα παράνομα σκευάσματα αποτελούν κατά μέσο όρο το 13,8% της αγοράς στις 28 ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό είναι το υψηλότερο, φθάνοντας στο 18,7%.
Τον περασμένο Μάρτιο, αστυνομικοί στη Βόρεια Ελλάδα εντόπισαν δύο αποθήκες με λαθραία γεωργικά φάρμακα. Η ποσότητα ήταν πολύ μεγάλη: 6,7 τόνοι λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων σε σκόνη, 4,1 τόνοι σε υγρή μορφή, 180 κιλά χύμα φυτοφαρμάκων, ετικέτες, δοχεία και ένα μηχάνημα για τη σφράγιση των συσκευασιών. Και στις δύο πρόσφατες μεγάλες κατασχέσεις, τα φυτοφάρμακα είχαν εισαχθεί από Τουρκία και Βουλγαρία. Αστυνομικοί είπαν στο VICE ότι οι δύο υποθέσεις δεν σχετίζονται. Ο βασικός ισχυρισμός των συλληφθέντων είναι ότι τα φυτοφάρμακα περιέχουν τις ίδιες ουσίες με εκείνα που πωλούνται νόμιμα στην Ελλάδα και ότι σε τελική ανάγνωση, η παρανομία αφορά αγορανομικές διατάξεις και όχι λαθρεμπόριο.
Κώστας Κουκουμάκας
