Οι Έλληνες έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται περήφανοι γι’ αυτόν, και οι ποντιακής καταγωγής λίγο… περισσότερο γιατί είναι «τεμέτερον». Χάρη σε εκείνον η ελληνική σημαία έχει ταξιδέψει στο Διάστημα, το ίδιο και η ποντιακή λύρα. Ο κοσμοναύτης Θεόδωρος Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος τον Μάιο του 2017 βρέθηκε ξανά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, για 5η φορά στην καριέρα του, ως επικεφαλής της αποστολής «Expedition 53».
Τότε είχε θέσει σε τροχιά τον πρώτο νανοδορυφόρο από τρισδιάστατο εκτυπωτή.
«Μένουμε στη μεγάλη Ρωσία, αλλά δεν ξεχνάμε ότι ανήκουμε συναισθηματικά σε μια μικρή, αλλά μεγάλη Ελλάδα, μια υπέροχη χώρα!» είχε πει σε εκδήλωση που είχε γίνει λίγο πριν από την αποστολή, για την επέτειο της Επανάστασης του 1821.
Tο πρώτο του διαστημικό ταξίδι ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2002· ήταν ο μηχανολόγος-μηχανικός στο πλήρωμα του Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς». Παρέμεινε στο Διάστημα για 10 μέρες, 19 ώρες και 58 λεπτά. Μετά την επιστροφή του έγινε δεκτός από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, ο οποίος του χάρισε την ελληνική σημαία που κουβάλησε μαζί του.
Το δεύτερο ταξίδι του Πόντιου κοσμοναύτη (μετά από μία αναβολή που πήρε) ξεκίνησε στις 7 Απριλίου 2007. Ήταν μηχανικός πτήσης του Σογιούζ και διοικητής του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού στο πρόγραμμα της 15ης αποστολής. Παρέμεινε στο Διάστημα για 196 μέρες.
Στις 16 Ιουνίου 2010, ως διοικητής του σκάφους Σογιούζ TMA-19 ξεκίνησε για τρίτη φορά για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πραγματοποίησε δύο διαστημικούς περιπάτους για πάνω από 6 ώρες κάθε φορά, προκειμένου να εκτελέσουν τεχνικές εργασίες με τον συνοδό του. Επέστρεψε στη Γη στις 26 Νοεμβρίου.
Η τέταρτη πτήση του Θεόδωρου Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπολου ήταν ως διοικητής του Σογιούζ TMA-09M, με την Κάρεν Νάιμπέργκ (ΗΠΑ) και τον Λούκα Παρμιτάνο (Ιταλία). Πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαΐου 2013. Σε λιγότερο από 6 ώρες το διαστημόπλοιο είχε αγκυροβολήσει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά από 163 ημέρες στο Διάστημα επέστρεψε στις 11 Νοεμβρίου 2013.
Ο Θεόδωρος Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1959 στο χωριό Αχαλσένι της Αντζαρίας, κοντά στο Βατούμ, από γονείς ποντιακής καταγωγής, τον Νικολάι Γιουρτσίχιν και τη Μικρούλα Γραμματικοπούλου.
Κατάφερε να αποφοιτήσει με άριστα από το Ινστιτούτο Αεροπορίας της Μόσχας, το «φυτώριο» πολλών κοσμοναυτών της ΕΣΣΔ. Το 1983 ήταν μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα.
Στο οικογενειακό του περιβάλλον μιλούσαν την ποντιακή διάλεκτο και τηρούσαν τα ήθη και τα έθιμα της πατρίδας. Μάλιστα, στην εκδήλωση που έγινε το 2016 για τη Γενοκτονία των Ποντίων από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, κατά την απονομή του Αστέρα Αξίας και Τιμής από τον τότε υπουργό Πάνο Καμμένο μίλησε ποντιακά.
Μετά την επιστροφή του από την 5η αποστολή στο διάστημα είχε γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, ενώ το 2008 ο τότε ΠτΔ Κάρολος Παπούλιας τού είχε απονείμει την τιμητική διάκριση του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα.
Επίσης, έχει τιμηθεί με την ανώτατη διάκριση του «Ήρωα» της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Με αυτή την ιδιότητα, αλλά και ως κοσμοναύτης, στρατιωτικός πιλότος και πρόεδρος του Κέντρου Κοσμοναυτικής και Αεροπορίας, επισκέπτεται σχολεία και πανεπιστήμια κάνοντας ευρείες συζητήσεις όχι μόνο για το Διάστημα, αλλά και για το ποιοι πρέπει να αποτελούν παράδειγμα για τη νέα γενιά.
Ο ίδιος δηλώνει ότι μεγαλώνοντας είχε ίνδαλμα τον Γιούρι Γκαγκάριν, και ότι γνώριζε από την Α’ Δημοτικού πως θέλει να γίνει κοσμοναύτης – αυτό είχε απαντήσει στη σχετική ερώτηση του δασκάλου του. Σήμερα, στην ερώτηση πώς έφτασε τελικά στο Διάστημα, η απάντηση είναι «με τη θεωρία της απιθανότητας».
Ο Θεόδωρος Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος για πάνω από 10 χρόνια θεωρούνταν «ακατάλληλος για πτήση» για ιατρικούς λόγους. Ωστόσο έφτασε η μέρα που το όνειρό του έγινε πραγματικότητα. «Γι’ αυτό λέω πάντα: πρέπει να είσαι επίμονος στην πορεία προς το στόχο σου» υποστηρίζει.
Από την αποφοίτησή του το 1983 έως το 1997 εργαζόταν στη RKK Energiya, τη Ρωσική Εταιρεία Διαστήματος, στο κέντρο ελέγχου ως μηχανολόγος-μηχανικός. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε στη θέση του αρχιμηχανικού στο Πρόγραμμα Διαστημικού Λεωφορείου που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τη NASA. Υποψήφιος κοσμοναύτης έγινε με εντολή του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού Διαστήματος.
Οι Πόντιοι λοιπόν δηλώνουν συχνά περήφανοι για τον συμπατριώτη τους· ανάμεσά τους και ο Γιάννης Γεωργιάδης (Κιόλιαλης) που έγραψε ένα ποντιακό τραγούδι για τα ταξίδια του στο διάστημα και του το αφιέρωσε.
